آیا می‌دانید بر اساس آمار منتشر شده از انجمن جهانی فولاد(tionWorld Steel Associa )، کدام کشورها بیشترین تولید آهن در دنیا را دارند؟ صنعت آهن و فولاد از بزرگ‌ترین صنایع در دنیا به شمار می‌رود که میزان تولید سالانه آن می‌تواند تأثیرات بالقوه‌ای در بازارهای جهانی داشته باشد. تحلیل و پیش‌بینی تغییرات این بازار همیشه موضوع جذابی برای متخصصان بوده؛ چراکه نقشی اساسی در رشد و توسعه کشورهای پیشرفته و در حال توسعه دارد. در این مقاله سعی شده است تا با جمع‌آوری اطلاعات دقیق از منابع معتبر، به بررسی و معرفی ۱۰ کشور برتر در تولید آهن و فولاد در جهان بپردازیم.
۱- بازار تولید آهن و فولاد در تسخیر چین:
چین مدت‌هاست که در صدر تولیدکنندگان آهن و فولاد جهان قرار دارد و تولید سالانه بیش از نیمی از آهن خام و فولاد دنیا در این کشور صورت می‌گیرد. طبق آمار انجمن جهانی فولاد، چین در سال 2019 نزدیک به 993.256 میلیون تن فولاد تولید کرده است و این میزان ۸ برابر بیشتر از میزان تولید دومین تولیدکننده فولاد در دنیاست.
روش تولید آهن و فولاد در کشور چین:
تولید آهن و فولاد در دنیا به ۳ روش کوره بلند با کانورتورهای اکسیژنی (OBC)، کوره الکتریکی (EF) و کوره دهان باز (OHF) صورت می‌پذیرد. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن و فولاد جهان، آهن را به روشهای کوره بلند (OBC) و کوره الکتریکی (EF)تولید می‌کند که روش کوره بلند در این کشور بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نمودار زیر سهم هر روش در تولید آهن برای کشور چین نشان داده شده است:
بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولیدکننده آهن و فولاد در چین:
بیشتر کارخانه‌های تولیدکننده آهن و فولاد در چین به بخش دولتی و نیمه‌دولتی اختصاص دارند و از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بائو استیل؛ بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده آهن و فولاد چین: این شرکت که در شانگهای واقع شده بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن و فولاد در کشور چین است. بائو استیل که یک شرکت دولتی است از سال ۱۹۷۸ فعالیت خود را آغاز کرد و در سال ۲۰۱۹ با تولید ۹۵.۴۷ میلیون تن توانست رتبه دوم تولید آهن و فولاد را در دنیا کسب نماید. از محصولات عمده این شرکت می‌توان به انواع ورق ازجمله ورق سیاه اشاره کرد.
- هی استیل؛ یکی از تامین‌کنندگان اصلی فولاد: شرکت HBIS که با نام Hesteel نیز شناخته میشود از دیگر تولیدکنندگان صنعت آهن و فولاد در چین است که مهم‌ترین تامین کننده فولاد لوازم خانگی و دومین تولیدکننده مهم در فولاد خودرو برای این کشور به حساب می‌آید. این شرکت در سال ۲۰۱۹ تولیدی برابر ۴۶.۵۶ میلیون تن فولاد داشته است.
- شا استیل؛ بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن و فولاد در بخش خصوصی: گروه صنعتی Shagang یا Shasteel از میان ۱۰ تولیدکننده برتر آهن و فولاد در دنیا رتبه ششم را داراست. محصولات اصلی شا استیل شامل میلگرد، مفتول و انواع ورق فولادی است. میزان تولید آهن در سال ۲۰۱۹ برای این کمپانی ۴۱.۱۰ میلیون تن بوده است.
از دیگر تولید کنندگان صنعت آهن و فولاد در چین می‌توان به گروه گروه شاندونگ، هبی (انواع فولاد نورد گرم از جمله ورق سیاه، میلگرد و ...)، جیانگ سوشانگ (تولیدکننده انواع میلگرد و سیم‌های فولادی) و ووهان (تولیدکننده انواع پروفیل) اشاره کرد.
۲- هند؛ دومین تولیدکننده آهن و فولاد جهان
همان‌طور که اقتصاددانان بزرگ پیش‌بینی کرده بودند، این کشور در تولید آهن و فولاد از ژاپن پیشی گرفت و در سال ۲۰۱۹ با تولید ۱۱۱.۲۴۵ میلیون تن فولاد، دومین تولیدکننده بزرگ فولاد خام در جهان شد.
روش تولید آهن و فولاد در هند:
هند از ۲ روش کوره بلند (OBC) و کوره الکتریکی (EF) برای تولید محصولات خود استفاده می‌کند. در نمودار۲ چگونگی این تقسیم‌بندی ترسیم شده است.
بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولیدی آهن و فولاد هند:
تاتا؛ بزرگ‌ترین شرکت تولید آهن و فولاد در هند: سال‌هاست تاتا به‌عنوان اولین و بزرگ‌ترین تولیدکننده صنعت آهن و فولاد هند فعالیت دارد. این کمپانی در سال ۲۰۱۹ با تولید ۳۰.۱۹ میلیون تن آهن، نهمین تولیدکننده بزرگ جهان محسوب میشود.
از دیگر شرکت‌های صنعت آهن و فولاد هند می‌توان به شرکت ملی توسعه معدنی هند و شرکت ویراج (تولیدکننده انواع میلگرد، ورق و پروفیل) نیز اشاره کرد.
۳- کشوری که با وجود افت تولید هم‌چنان جزو قوی‌ترین‌هاست:
در سال ۲۰۱۹ ژاپن با کاهش تولید آهن و فولاد خام، پس از سال‌ها جایگاه خود را به هند داد و به سومین تولیدکننده آهن و فولاد در جهان تبدیل شد؛ اما هنوز هم ژاپن یکی از برترین صادرکنندگان صنعت آهن و فولاد است.
روش تولید آهن و فولاد در ژاپن:
حدود ¾ آهن ژاپن به روش OBC تولید میشود. بیشترین تولیدات آهن و فولاد این کشور به‌صورت محصولات نورد گرم است که بخش عمده‌ای از آن به روش کوره بلند (OBC) و مقدار کمی نیز به روش کوره الکتریکی (EF) تولید میشود. در زیر به بررسی سهم هر یک از روش‌ها پرداخته‌شده است:
تولیدکنندگان برتر ژاپن:
نیپون استیل؛ سومین تولیدکننده بزرگ دنیا: این کمپانی بزرگ که در توکیو مستقر است، از ادغام ۲ شرکت یاواتا و فوجی متال شکل گرفت و یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان میلگرد جهان است که طبق آمار در سال ۲۰۱۹، قادر به تولید ۵۱.۶۸ میلیون تن شد.
JFE؛ از برترین تولیدکنندگان آهن ژاپن: این کمپانی قدیمی کار خود را از سال ۱۹۵۰ آغاز کرده و توانسته است به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان میلگرد جهان تبدیل شود. میزان تولید آهن JFE در سال ۲۰۱۹، ۲۷.۳۵ میلیون تن بوده است.
۴- ایالات متحده آمریکا، در رتبه چهارم تولیدکنندگان فولاد
ایالات متحده امریکا باوجود نرخ کاهشی تولیدش در سال ۲۰۱۶، در ۴ سال اخیر روند رو به رشدی داشته است و در سال ۲۰۱۹ با ۸۷.۷۶۱ میلیون تن آهن و فولاد در سال، عنوان چهارمین تولیدکننده بزرگ جهان را به خود اختصاص داده است.
روش تولید آهن و فولاد در آمریکا:
EF روش عمده تولید آهن و فولاد در آمریکاست. همان‌طور که در نمودار ۴ نشان داده شده است، این کشور برای تولید فولاد خام به‌طور عمده از روش کوره الکتریکی استفاده می‌کند.
تولیدکنندگان برتر فولاد در ایالت متحده:
-نیوکر؛ از تولیدکنندگان عمده میلگرد جهان
-کلیولند کلایفس؛ واقع در اوهایو آمریکا
۵- کشور روسیه در رتبه‌ی پنجم
سال‌هاست کشور روسیه از جمله مهم‌ترین تولیدکنندگان جهانی صنعت آهن و فولاد است. این کشور در سال ۲۰۱۹ با تولید ۷۱.۷۲۹ میلیون تن فولاد خام به‌عنوان پنجمین تولیدکننده برتر فولاد جهان شناخته‌شده است.
روشهای تولید آهن در روسیه:
روسیه از هر ۳ روش OBC، EF و OHF در تولید آهن و فولاد خام استفاده می‌کند که در نمودار دایره‌ای ۵ نحوه سهم‌بندی هر روش مشاهده میشود:
شرکت متال وانیست از عمده شرکت‌های فعال در حوزه تولید آهن و فولاد خام در روسیه است.
۶- کشوری دیگر از آسیای شرقی در صدر تولیدکنندگان آهن و فولاد
چندین سال است که کره جنوبی جایگاه ششم در لیست تولیدکنندگان صنعت فولاد جهان را از آن خود کرده است. این کشور در سال‌های اخیر روند رو به رشد اما آرامی را در تولید فولاد خام داشته است. بسیاری از محصولات تولیدی این کشور به کشورهای چین، ژاپن و آمریکا صادر میشود.
روشهای تولید آهن در کره جنوبی:
در کره جنوبی به ترتیب سهم‌های زیر از روشهای کوره بلند (OBC) و کوره الکتریکی (EF) برای تولید آهن و فولاد خام استفاده میشود:
شرکت‌های POSCO (یکی از تولیدکنندگان عمده میلگرد جهان) و هیوندا استیل ازبزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد کره جنوبی به حساب می‌آیند.
۷-دومین کشور اروپایی در رده هفتم تولیدکنندگان بزرگ
آلمان دومین کشور اروپایی پس از روسیه است که در لیست ۱۰تولیدکننده برتر صنعت آهن و فولاد جهان قرارگرفته است. این کشور با تولید حدود ۳۹ میلیون تن آهن در سال، اختلاف قابل‌توجهی با کره جنوبی در تولید فولاد خام جهان دارد.
روشهای تولید آهن در آلمان:
آلمانی‌ها نیز مانند همتای اروپایی خود (روسیه) به روش کوره بلند علاقه‌مند بوده و بیشترین فولاد خام این کشور از این طریق تولید و روانه بازار میشود. در زیر نمودار مربوط به روش تولید فولاد در آلمان آمده است:
۸-ترکیه، رقیب جدیدی برای کهنه‌کاران صنعت فولاد
ترکیه در سال‌های اخیر پیشرفت خوبی در همه زمینه‌ها داشته است؛ صنعت آهن و فولاد نیز از این قضیه مستثنا نبوده و این صنعت در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را چه در زمینه تولید و چه درزمینه صادرات داشته است. ترکیه در سال ۲۰۱۹، در حدود ۳۴ میلیون تن تولید داشته است.
روشهای تولید آهن در ترکیه:
کارخانه‌های تولید آهن و فولاد در ترکیه بیشتر از روش کوره الکتریکی (EF) برای خط تولید خود استفاده نموده‌اند؛ به‌نحوی‌که حدود ۷۰ درصد از تولیدات این کشور به این روش است.
از جمله معروف‌ترین کارخانه‌های تولید فولاد در ترکیه می‌توان به Erdemir، Içdas و Habas اشاره کرد.
۹-شهری با بزرگ‌ترین معادن فولاد در رتبه نهم
برزیل با داشتن بزرگ‌ترین معادن سنگ‌آهن جهان، به‌عنوان نهمین تولیدکننده آهن و فولاد در لیست سال ۲۰۱۹ قرار گرفته است. چهار معدن بزرگ سنگ‌آهن جهان در این کشور قرارگرفته‌اند که عبارت‌اند از: معدن کاراخاس، سامارکوآلگویا، میناس ایتابیریتوس و وارگم گرانده.
روشهای تولید آهن در برزیل:
برزیل نیز از دو روش EF و OBC در تولید آهن و فولاد خام خود استفاده می‌کند که در نمودار ۹ تفکیک شده است:
تولیدکنندگان برتر فولاد در برزیل:
باتوجه به اینکه برزیل دارای معادن بسیار سنگ‌آهن است، کارخانه‌های فولادی زیادی در این کشور وجود دارند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
-شرکت واله؛ از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان میلگرد در دنیا: این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۲۰ تولیدات خود را به‌شدت افزایش دهد.
-شرکت گرداو؛ از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان میلگرد جهان
۱۰- ایران در فهرست 10 کشور برتر تولیدکننده فولاد جهان
طبق رده‌بندی انجمن جهانی فولاد در سال ۲۰۱۹، ایران با ۲۵.۶۰۹ میلیون تن تولید فولاد خام در سال، رتبه دهمین کشور برتر تولیدکننده در جهان را به خود اختصاص داده است. ایران در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را در صنعت فولاد داشته است و انواع محصولات فولادی ازجمله میلگرد، تیرآهن، قوطی و پروفیل، نبشی، ورق سیاه و لوله فولادی در کارخانه‌هایش تولید میشود. در حال حاضر ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی جهان است.تولیدکننده‌های ایرانی علاوه بر تأمین نیاز داخلی در سال‌های اخیر، چشم‌انداز خوبی نیز به صادرات محصولات فولادی به کشورهای همسایه و خاورمیانه داشته‌اند.
روشهای تولید آهن در ایران:
عمده خط تولید در کارخانه‌های ایرانی بر پایه روش کوره الکتریکی (EF) بنا شده است. در نمودار زیر تفکیک روشهای تولید آهن و فولاد در ایران نشان داده شده است:
مهم‌ترین تولیدکنندگان فولاد در ایران:
- مجتمع فولاد مبارکه اصفهان
- شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان
- کارخانه فولاد کویر کاشان
- مجتمع فولاد خراسان
- مجتمع فولاد آناهیتا گیلان
- مجتمع فولاد روهینا
- کارخانه فولاد اکسین خوزستان
- کارخانه فولاد میانه
- شرکت فولاد کوثر اهواز
- فولاد بافق یزد
- فولاد ابرکوه یزد
- شرکت فولاد خوزستان
- جهان فولاد غرب کرمانشاه
- شرکت نورد آریان فولاد بوئین‌زهرا
- کارخانه فولاد البرز ایرانیان-فایکو
- مجتمع فولاد ظفر بناب
- نورد فولاد یزد احرامیان
- شرکت صنعتی ماهکار فلز-فولاد اشتهارد
- مجتمع پروفیل صنعت ماهان
- گروه فولادی البرز غرب
- شرکت فولاد شکفته مشهد
- صنایع فولاد مگا اسـتیل
- کارخانه نورد یاوران زنجان
- شرکت فولاد کوهپایه
- شرکت توسعه فولاد آذر آذین
- ذوب آهن اصفهان
- مجتمع فولاد سبا
- شرکت نورد و تولید قطعات فولادی
- شرکت فولاد کاویان اهواز
- شرکت فولاد اکسین خوزستان
- مجتمع نورد فولاد کسری
در مقاله بالا سعی شد به‌طور خلاصه به ارزیابی 10 کشور برتر تولیدکننده آهن و فولاد خام در جهان پرداخته شود. در جدول زیر به‌طور خلاصه میزان تولید این 10 کشور در سال‌های اخیر آورده شده است که می‌توانید نگاهی به آن بیاندازید:
|
ردیف
|
کشور
|
2016 (میلیون تن)
|
2017 (میلیون تن)
|
2018 (میلیون تن)
|
2019 (میلیون تن)
|
4 ماهه اول سال 2020(میلیون تن)
|
|
1
|
چین
|
807.59
|
870.855
|
928.264
|
993.256
|
318.709
|
|
2
|
هند
|
95.477
|
101.455
|
109.272
|
111.245
|
30.055
|
|
3
|
ژاپن
|
104.775
|
104.661
|
104.319
|
99.285
|
30.729
|
|
4
|
آمریکا
|
78.475
|
81.612
|
86.607
|
87.761
|
26.686
|
|
5
|
روسیه
|
70.543
|
71.491
|
72.042
|
71.729
|
22.84
|
|
6
|
کره جنوبی
|
85.576
|
71.030
|
72.464
|
71.411
|
22.436
|
|
7
|
آلمان
|
42.080
|
43.297
|
42.435
|
39.666
|
12.860
|
|
8
|
ترکیه
|
33.163
|
37.524
|
37.312
|
33.743
|
11.219
|
|
9
|
برزیل
|
31.642
|
34.778
|
354.7
|
32.568
|
9.953
|
|
10
|
ایران
|
17.895
|
21.236
|
24.520
|
25.609
|
6.631
|