یکی از حیاتی ترین مراحل در آماده سازی یک پروژه، محاسبه وزن مورد نیاز برای هر مقطع فولادی است. چرا که با ضرب عدد وزنی به دست آمده در قیمت آهن، بخش بزرگی از بودجه مورد نیاز برای پروژه در این مرحله مشخص خواهد شد. لوله فولادی نیز یکی از مقاطع فولادی حیاتی در ساختمان سازی است که برای محاسبه وزن آن می‌توان از جدول اشتال لوله فولادی یا جدول وزن لوله های فولادی استفاده نمود.
در این مقاله علاوه بر جدول اشتال و وزن لوله، در مورد نحوه محاسبه وزن آن با استفاده از فرمول نیز بحث شده است.
لوله فولادی چیست؟
از آنجایی که تنوع محصول لوله در بازار زیاد است، پیش از پرداختن به جدول لوله و فرمول محاسبه وزن آن، نخست باید بفهمیم که منظور از لوله فولادی چیست. معنای لفظی عبارت «لوله فولادی» یعنی لوله ای که از فولاد ساخته شده اما در اصطلاح بازار، به لوله ای که از ورق سیاه ساخته و دارای درز جوش است، لوله فولادی یا لوله درزدار می گویند.
لوله های فولادی کاربردهای گسترده ای دارند که از جمله کاربردهای آن ها، می توان به شبکه های آب و گاز رسانی اشاره نمود. لوله های فولادی دارای سایز وضخامت بالا، بیشتر در صنعت کاربرد دارند و به همین دلیل با نام لوله صنعتی نیز شناخته می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با انواع لوله فولادی، مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
با «انواع لوله صنعتی و کاربرد های آن» بیشتر آشنا شوید.
امروزه کارخانه‌های زیادی مشغول تولید لوله فولادی در انواع مختلف آن هستند؛ هنگام خرید این مقطع فولادی اطلاع از تولیدکنندگان برتر لوله فولادی کمک ویزه‌ای می‌تواند به شما کند. همچنین برای آشنایی بیشتر با لوله فولادی و کسب اطلاعات لازم در مورد خرید آن، می توانید به مقاله راهنمای خرید لوله فولادی مراجعه کنید.
نحوه محاسبه وزن لوله با استفاده از جدول وزن لوله های فولادی چگونه است؟
آسان ترین راه برای محاسبه وزن لوله، استفاده از جدول لوله است. جدول وزن ورق فولادی از استانداردهای زیر استخراج شده است:
• ASTM A 520
• DIN 2394
• DIN 2448
• EN 10210
• API 5L
در اکثر این استانداردها برای قطر یا همان سایز لوله از واحد اینچ استفاده شده اما به دلیل این که ما در کشورمان برای محاسبات فنی از سیستم متریک استفاده می کنیم، در جدول وزنی زیر، معادل میلی متری سایز لوله ها نیز درج شده است:
جدول وزن لوله فولادی بر اساس وزن ورق مبارکه
|
جدول وزن لوله فولادی بر اساس وزن ورق مبارکه
|
|
|
قطر لوله بر اساس اینچ
و میلی‌متر
|
ضخامت لوله(mm)
|
|
1
|
3/1
|
5/1
|
2
|
5/2
|
3
|
5/3
|
4
|
5/4
|
5
|
5/5
|
6
|
|
2/1
|
06/3
|
78/3
|
44/4
|
82/5
|
26/7
|
7/8
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
3/21
|
|
4/3
|
3.96
|
74/4
|
76/5
|
44/7
|
12/9
|
86/10
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
7/26
|
|
1
|
98/4
|
12/6
|
38/7
|
66/9
|
64/11
|
92/13
|
08/16
|
03/18
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
7/33
|
|
4/1-1
|
24/6
|
68/7
|
24/9
|
06/12
|
88/14
|
7/17
|
88/20
|
1/23
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
2/42
|
|
2/1-1
|
14/7
|
88/8
|
62/10
|
74/13
|
86/16
|
28/20
|
46/23
|
52/26
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
3/48
|
|
2
|
94/8
|
1/11
|
26/13
|
58/17
|
84/21
|
92/25
|
06/30
|
72/33
|
56/37
|
4/41
|
78/45
|
78/48
|
|
3/60
|
|
2/1-2
|
-
|
-
|
74/16
|
2/22
|
54/27
|
88/32
|
1/38
|
2/43
|
24/48
|
34/53
|
1/59
|
06/63
|
|
76
|
|
3
|
-
|
-
|
-
|
28/26
|
76/32
|
06/39
|
36/45
|
48/51
|
48/57
|
42/63
|
44/70
|
06/75
|
|
9/88
|
|
4
|
-
|
-
|
-
|
08/34
|
88/41
|
28/50
|
56/58
|
08/67
|
58/74
|
5/82
|
26/91
|
56/97
|
|
3/114
|
|
5
|
-
|
-
|
-
|
-
|
72/51
|
16/62
|
7/71
|
32/82
|
34/92
|
7/101
|
5/112
|
06/123
|
|
3/140
|
|
6
|
-
|
-
|
-
|
-
|
88/62
|
48/75
|
14/88
|
44/112
|
86/112
|
74/124
|
2/136
|
04/149
|
|
3/168
|
|
8
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
48/96
|
44/112
|
34/128
|
18/144
|
9/159
|
62/175
|
34/191
|
|
1/219
|
اعداد جدول لوله برای لوله های 6 متری است، برای محاسبه وزن لوله های 12 متری باید این ارقام را 2 برابر کنید. همچنین از آنجایی که اکثر تولیدکنندگان لوله فولادی با کیفیت از ورق فولاد مبارکه به عنوان ماده اولیه استفاده می کنند، وزن و ضخامت ورق این کارخانه، تاثیر زیادی در وزن لوله دارد. هنگام خرید لوله، از فروشنده یا کارخانه بخواهید تا جدول وزنی محصولاتش را بر اساس ورق سیاه کارخانه تامین کننده، ارائه کند.
وزن لوله های فولادی را چگونه با فرمول محاسبه کنید؟
گاهی اوقات ممکن است به جدول لوله یا جدول وزنی اشتال دسترسی نداشته باشید. در چنین مواقعی بایستی برای سنجیدن ادعای فروشنده در مورد وزن لوله و اصل بودن آن، بایستی بتوانید در حداقل زمان ممکن وزن لوله را محاسبه کنید. در این روش، تنها به یک متر، کولیس و فرمول زیر نیاز دارید:
برای به دست آوردن قطر داخلی لوله، بایستی ضخامت لوله را از سایز لوله یا قطر خارجی آن کم کنید. قطر داخلی لوله فولادی و ضخامت آن بایستی به میلی متر و طول لوله فولادی باید به متر در این فرمول وارد شود تا وزن لوله بر حسب کیلوگرم، به دست بیاید.
از این فرمول برای محاسبه وزن لوله مانیسمان نیز استفاده می‌شود.
نحوه محاسبه وزن لوله با استفاده از جدول اشتال+ دانلود جدول وزن لوله فولادی
در کتاب جدول اشتال پروفیل های فولادی، بخشی نیز به جدول لوله اختصاص داده شده است. البته در این کتاب، لوله فولادی در دسته پروفیل ها قرار گرفته و آن را «پروفیل گرد توخالی» نام گذاری کرده اند.
در جدول لوله می‌توانید وزن لوله فولادی تا سایز 1219 میلی متر را پیدا کنید. جدول اشتال لوله فولادی دارای چند ستون است که هر کدام به یکی از پارامترهای مهم در محاسبات فنی مربوط به لوله فولادی، اختصاص دارند. لیست زیر، معنای هر کدام ازین پارامترها و واحد مربوط به آن را نشان می دهد:
• D: قطر بیرونی لوله، در واحد mm
• T: ضخامت لوله، در واحد mm
• A: سطح جانبی لوله در یک متر، در واحد cm2
• M: وزن، در واحد Kg/m
• I: ممان اینرسی، در واحد cm4
• W: گشتاور مقاوم، در واحد cm3
• i: شعاع ماند (ژیراسیون)، در واحد cm
جدول اشتال لوله فولادی را می توانید از انتهای همین مقاله، دانلود کنید.
با استفاده از جدول لوله فولادی و جدول اشتال لوله فولادی، می‌توانید وزن لوله های فولادی را به راحتی محاسبه کنید. البته در صورتی که موفق به دانلود جدول وزن لوله فولادی و جدول اشتال نشدید، می‌توانید هنگام خرید از فروشنده بخواهید تا علاوه بر قیمت لوله، وزن آن را نیز به شما اعلام کند. همچنین در صورت خرید از فروشگاه های خرید آهن آلات، کارشناسان فروش موظف به ارائه وزن لوله به شما هستند.