میلگرد یک مقطع فولادی بسیار کارآمد است که تقریباً ساخت هیچ سازهای بدون استفاده از آن ممکن نیست. هنگام ساخت فونداسیون یک سازه، بایستی علاوه بر بتن، خاک اطراف را نیز با استفاده از میلگرد مسلح کرد تا در عملیات اجرای پی ساختمان، اختلالی ایجاد نکند. به این کار، میخکوبی خاک با میلگرد می‌گویند. در این مقاله، پس از تشریح دلیل میخکوبی خاک با میلگرد، نحوه میخکوبی خاک با میلگرد نیز شرح داده‌شده و با خواندن آن به مزیت میخکوبی خاک با میلگرد پی خواهید برد.
1. کاربرد میخکوبی خاک با میلگرد چیست؟
کاربرد میلگرد در خاک، مشابه با کاربرد آن در بتن بوده و برای مسلح کردن آن به کار می‌رود. از آن جایی که در مجاورت فونداسیون هر سازهای خاک وجود دارد و سستی و رانش آن میتواند به فونداسیون آسیب بزند، با قرار دادن میلگرد درون آن، استحکام کششی و ثبات آن را بالا میبرند. میخکوبی خاک با میلگرد، به عنوان یکی از مهم‌ترین مراحل گودبرداری ساختمان محسوب میشود، چرا که تا قبل از اتمام آن امکان پی‌ریزی وجود نخواهد داشت. البته قبل از شروع این بخش بهتر است با انواع میلگرد کمی آشنایی داشته باشید. سایر کاربردهای میخکوبی خاک با میلگرد عبارت‌اند از:
• جلوگیری از تحلیل رفتن خاک مجاور سازه
• بالابردن استحکام خاک مجاور در برابر زمین‌لرزه
• مقاوم‌سازی برش‌های خاک در مجاورت بزرگراه‌ها و راه‌آهن
• پایدارسازی درگاه تونل‌ها در مکان‌هایی با شیب تند
• افزایش استحکام سازه‌های نگهبان و تأسیسات زیرزمینی
پیش از گودبرداری و میخکوبی خاک با میلگرد، حتماً قیمت میلگرد و وزن آن را بررسی کنید تا از هزینه‌های احتمالی خود آگاه شوید.
طبق گفته وب‌سایت trid.trb.org اصول استفاده از میخکوبی خاک با میلگرد بدین صورت است: "میخکوبی خاک یک تکنیک مقرون‌به‌صرفه‌ای است که معمولاً توسط طراحان ساختمان برای تقویت یا تثبیت لغزش‌ها در زمین‌های کم‌عمق یا برای افزایش پایداری شیب، آن هم زمانی که شیب‌ها ضریب ایمنی کم یا نامطلوبی، انجام میشود."
2. نحوه تعبیه میلگرد در میخکوبی خاک چگونه است؟
تعیین نوع و جنس خاک، مهم‌ترین بخش در میخکوبی خاک و کل مراحل ساخت پروژه است و عدم کارشناسی صحیح در این بخش میتواند حوادث ناگواری را به بار بیاورد. پس از تعیین نوع خاک، تا عمق 1 تا 2 متری آن گودبرداری میشود. پس از آن، در اضلاع محل گودبرداری شده، زاویه 15 درجه نسبت به افق ایجاد می‌کنند.
در حساس‌ترین مرحله، میلگردهایی با قطر 20 تا 40 میلی‌متر را در فواصل 1 تا 2 متری از یکدیگر قرار می‌دهند که این کار باعث میشود بین 70 تا 100 درصد ارتفاع گود پر شود. در این مرحله به جای میلگرد آجدار، می‌توان از میلگرد ساده نیز استفاده کرد. در این صورت، قیمت میلگرد ساده روی هزینه کلی پروژه تأثیر زیادی خواهد داشت. در مرحله بعد، به اطراف میلگردهای تعبیه شده، دوغاب تزریق میشود و نوارهای زهکشی روی میلگردها نصب میشود. در مرحله آخر، بتن‌ریزی صورت می‌گیرد و صفحات فلزی روی بخشی از میلگرد که از بتن بیرون زده، پیچ میشود.
تمامی این مراحل تا پر شدن کامل گود، تکرار میشود.
3. چند نوع سیستم حفاظتی در میخکوبی خاک با میلگرد وجود دارد؟
میخکوبی خاک با میلگرد میتواند خطراتی مثل آسیب به تأسیسات زیرزمینی یا ریزش و تحلیل رفتن خاک مجاور را به همراه داشته باشد. برای جلوگیری از وقوع این خطرات، از چند نوع سیستم حفاظتی استفاده می‌کنند که در ادامه متن، با آن‌ها آشنا می‌شوید:
سپرزنی و استفاده از میلگرد در میخکوبی خاک
سپر یک راه‌حل مؤثر در میخکوبی خاک با میلگرد است و میتواند از فولاد، چوب یا بتن ساخته شود. سپر فولادی در مهاربندی و پر کردن موقت گود، کاربرد بیشتری دارد، چرا که بیشتر در دسترس بوده و قیمت مناسب‌تری دارد. استفاده از سپر فولادی در گود در زمانی که خاک اطراف رسی و ماسه‌ای است، تأثیر بیشتری دارد.
سیستم شمع نگهبان و تخته گذاری
کاربرد اصلی سیستم شمع نگهبان و تخته گذاری، محافظت از تأسیسات زیرزمینی هنگام کوبیدن میخ در خاک است. سیستم سازه نگهبان به روش شمع و تخته گذاری، هم در ساخت سازه‌های موقت و هم دائمی کاربرد دارد و در مکان‌هایی به کار می‌رود که سطح آب زیرزمینی پایین‌تر از محل گودبرداری باشد.
برای ایجاد این سیستم، بایستی تخته‌ها را میان تیرهای نگهبان قرار دهید و سپس با استفاده از برخی مقاطع فولادی، برای آن‌ها تکیه‌گاه ایجاد کنید.
سیستم دیوار شمعی حفر شده
از سیستم دیوار شمعی حفر شده، در حفاری‌های عمیق استفاده میشود. برای پر کردن سوراخ‌های ایجاد شده در این سیستم، می‌توانید به جای میلگرد تنها، از شمع‌های بتنی استفاده کنید. هنگامی که امکان مهاربندی در خاک وجود نداشته باشد یا به کار بردن سازه نگهبان و سپر به عنوان محافظ با چالش همراه باشد، سیستم دیوار شمعی حفر شده تأثیر خود را بیشتر نشان می‌دهد.
خرپای فلزی
آیا میدانید خرپا چیست؟ خرپای فلزی، به عنوان متداولترین سیستم در میخکوبی خاک با میلگرد، شناخته میشود، چرا که اجرای آن بسیار آسان بوده و انعطافپذیری بالایی دارد. برای استفاده از خرپای فلزی، باید چاهی که ارتفاع آن دقیقاً مشابه با ارتفاع گود است را حفر کنید. سپس خرپاها در زاویه‌ای قائم نسبت به گود و درون شمع آرماتوربندی قرار دهید و در انتها چاه ایجاد شده را با بتن پر کنید. به این روش، مهار متقابل نیز می‌گویند.
سیستم دیوار دیافراگمی
این سیستم در خاک‌های نرم و اطراف سفره‌های آب زیرزمینی به کار می‌رود. برای به‌کارگیری سیستم دیوار دیافراگمی، ارتفاع گودبرداری باید 2 برابر حالت عادی باشد. هنگام اجرای این سیستم، میلگردها را در حفره‌های پر از گل قرار داده و سپس روی آن‌ها را با بتن می‌پوشانند.
امیدواریم با خواندن این مقاله، توانسته باشید با مزیت میخکوبی خاک با میلگرد و روش میخکوبی خاک با میلگرد آشنا شوید و در این مرحله، حساسیت‌های لازم را به خرج دهید، چرا که اصلی‌ترین دلیل میخکوبی خاک با میلگرد افزایش ایمنی سازه و عملیات پی‌ریزی ساختمان است. با مطالعه راهنمای خرید میلگرد، با فاکتورهای مهم هنگام خرید این مقطع فولادی بیشتر آشنا شوید. البته لازم به ذکر است یکی از عوامل تأثیرگذار در نحوه میخکوبی خاک با میلگرد، قیمت آهن است که میتواند روی انتخاب نوع سیستم محافظ در میخکوبی خاک با میلگرد، تأثیر زیادی بگذارد.