سطح مقطع میلگرد یکی از کاربردی‌ترین مفاهیم در آرماتوربندی و محاسبات متره و برآورد است. دانستن نحوه محاسبه سطح مقطع میلگرد به شما کمک می‌کند تا بتوانید تعداد شاخه‌های میلگرد موردنیاز و هزینه آرماتوربندی را محاسبه کنید. در این مقاله با فرمول محاسبه سطح مقطع میلگرد و کاربرد جدول سطح مقطع میلگرد آشنا می‌شوید و در انتها می‌توانید جدول سطح مقطع میلگردها pdf را نیز دانلود کنید.
سطح مقطع میلگرد چیست و چه کاربردی دارد؟
منظور از سطح مقطع میلگرد، مساحت قسمت انتهایی آن است. محاسبه سطح مقطع میلگرد به شما کمک می‌کند تا بتوانید با جایگزین کردن میلگردهای دلخواه و دستیابی به کل سطح قیدشده برای میلگرد در نقشه سازه، الزامات آیین‌نامه‌ای و ایمنی را رعایت کنید. معمولاً طراح سازه جدولی را با نام لیستوفر میلگرد در اختیار شما قرار می‌دهد که نمره، تعداد و سطح مقطع میلگرد موردنیاز در آن قید شده است.
گاهی اوقات به دلیل مشکلات تأمین میلگرد مثل موجود نبودن یک سایز خاص در انبار کارخانه یا کمیاب شدن و بالا رفتن قیمت میلگرد در آن سایز، تهیه کردن آن دسته از سایزهای میلگرد که در لیستوفر به آن‌ها اشاره شده، ممکن نیست. از آنجایی‌که بر اساس مقررات ملی ساختمان، رعایت مساحت میلگرد قیدشده در نقشه سازه الزامی است، با جایگزین کردن میلگردهای دارای سایز متفاوت می‌توان به مساحت موردنظر رسید. مهم این است که مجموع سطح مقطع آن‌ها با عدد قیدشده برای مساحت میلگرد در نقشه، برابر باشد.
سطح میلگرد چگونه محاسبه می شود؟
برای محاسبه سطح مقطع میلگرد، می‌توانید از فرمول محاسبه مساحت دایره استفاده کنید. در این فرمول باید ابتدا شعاع دایره را به توان دو برسانید و آن را در عدد پی (تقریباً 3.14) ضرب کنید. به عنوان مثال، برای محاسبه سطح مقطع میلگرد 12 باید ابتدا عدد 12 (سایز یا قطر میلگرد) را تقسیم بر 2 کنید، سپس حاصل را به توان 2 برسانید و در 3.14 ضرب کنید.
البته برای استفاده از این فرمول باید سایز میلگرد را به‌صورت دقیق بدانید. در صورتی‌که نتوانستید به سایز دقیق میلگرد پی برید، می‌توانید با استفاده از تجهیزاتی که در بخش بعدی نام برده‌ایم، سایز آن را محاسبه کنید.
چگونه سایز میلگرد را محاسبه کنید؟
با استفاده از تجهیزات و روش‌های زیر می‌توانید قطر یا سایز میلگرد را به دست آورده و از آن برای محاسبه سطح مقطع میلگرد استفاده کنید:
کولیس
دقیق‌ترین وسیله برای محاسبه مساحت میلگرد، کولیس است. این وسیله دارای دو فک چاقویی شکل است که با بستن آن‌ها به اندازه سطح مقطع میلگرد، می‌توانید به سایز میلگرد پی ببرید. برای دستیابی به قطر اسمی، نباید فک‌های کولیس را روی آج میلگرد ببندید.
شابلون
شابلون وسیله‌ای است که برای اندازه‌گیری قطر میلگرد ساخته شده است. شابلون در اصل یک ورق فولادی است که در وسط آن شیاری وجود دارد که عرض آن در دهانه زیاد است و با حرکت به سمت پایین، کم می‌شود. برای اندازه‌گیری سایز، باید سطح مقطع میلگرد را داخل این شیار قرار دهید و هر جا گیر کرد، به عدد درج‌شده روی شابلون توجه کنید.
آچار فرانسه
برای اندازه‌گیری سایز و مساحت میلگرد به این روش، باید فک‌های آچار را به اندازه سطح مقطع میلگرد ببندید. پس آن با متر فاصله بین دو فک آچار را اندازه بزنید تا به سایز میلگرد برسید.
طناب
در این روش باید طناب را به دور میلگرد گره بزنید و طول حلقه گره را با استفاده از متر اندازه بگیرید.
وزن میلگرد
اگر امکان وزن کردن یک شاخه یا حتی یک متر از میلگرد را داشته باشید، می‌توانید با استفاده از جدول زیر به سایز آن پی ببرید و سطح مقطع میلگرد را محاسبه کنید:
|
جدول وزن میلگرد بر اساس جدول اشتال
|
|
سایز میلگرد (میلی‌متر)
|
وزن هر متر (کیلوگرم)
|
وزن هر شاخه 12 متری (کیلوگرم)
|
|
8
|
0.395
|
4.75
|
|
10
|
0.616
|
7.4
|
|
12
|
0.888
|
10.65
|
|
14
|
1.21
|
14.5
|
|
16
|
1.56
|
18.7
|
|
18
|
2
|
24
|
|
20
|
2.47
|
29.6
|
|
22
|
2.98
|
35.7
|
|
25
|
3.8
|
45.6
|
|
28
|
4.83
|
58
|
|
32
|
6.31
|
75.8
|
البته ممکن است وزن سایزهای میلگرد کارخانه‌ای با وزن‌های جدول بالا کمی متفاوت باشد.
فرمول معادل سازی یا تبدیل مساحت میلگرد چیست؟
پس از محاسبه سایز و مساحت سطح مقطع میلگرد، می‌توانید از فرمول معادل‌سازی میلگرد برای معادل کردن مساحت سایزهای میلگرد موجود در کارگاه با سایزهای قیدشده در نقشه، استفاده کنید. برای استفاده از این فرمول، ابتدا باید تعداد شاخه‌های سایز قیدشده در نقشه را در سطح مقطع آن ضرب کنید. سپس سطح مقطع سایز میلگرد موجود در کارگاه را به دست می‌آورید. در انتها با تقسیم کردن عدد کل سطح مقطع قیدشده در نقشه بر سطح مقطع یک شاخه از سایز موجود، تعداد شاخه‌های موردنیاز از سایز موجود به دست می‌آید.
به عنوان مثال اگر در نقشه قیدشده باشد که باید از 10 شاخه میلگرد سایز 20 استفاده کنید و شما تنها میلگرد 25 موجود داشته باشید، باید ابتدا سطح مقطع میلگرد سایز 20 را به دست بیاورید که بر اساس فرمول مساحت دایره، به عدد 314 میلی‌متر مربع می‌رسید. با ضرب این عدد در تعداد شاخه‌های موردنیاز، عدد 3140 به دست می‌آید.
پس از آن باید سطح مقطع میلگرد 25 را حساب کنید که بر اساس فرمول مخصوص، عدد 625/490 به دست می‌آید. با تقسیم 3140 بر 490.625، به عدد 6.4 می‌رسید، یعنی برای جایگزین کردن میلگرد 25 به جای میلگرد 20، به 7 شاخه میلگرد 25 نیاز دارید.
برای معادل‌سازی مساحت میلگرد می‌توانید از جدول سطح مقطع میلگردها نیز استفاده کنید.
جدول سطح مقطع میلگردها چیست و چه کاربردی دارد؟
جدول سطح مقطع میلگردها از جدول اشتال استخراج شده و با استفاده از آن می‌توانید معادل‌سازی مساحت میلگرد را با دقت بالایی انجام دهید. در ستون اول این جدول از سمت چپ، سایزهای میلگرد قیدشده و ستون‌های بعدی به وزن آن سایز به ازای هر متر و سپس سطح مقطع آن بر اساس تعداد شاخه‌ها، پرداخته شده است.
سطح مقطع میلگرد در این جدول هم بر اساس میلی‌متر مربع و هم سانتی‌متر مربع قیدشده است. برای معادل‌سازی مساحت میلگرد، باید عدد متناظر با سایز و تعداد میلگردی که در لیستوفر قیدشده را پیدا کنید. سپس باید در سطر مربوط به سایز میلگرد موجود در کارگاه، به دنبال عدد معادل یا نزدیک به سطح مقطع قیدشده در نقشه بگردید. ستون متناظر با این عدد، تعداد شاخه‌های موردنیاز از میلگرد جایگزین را نشان می‌دهد. برای دانلود جدول سطح مقطع میلگردها pdf می‌توانید به انتهای همین مقاله مراجعه کنید.
اگر بخواهید مطابق نقشه سازه و سطح مقطع میلگرد قیدشده در آن اقدام به خرید میلگرد کنید، باید قیمت آهن را نیز بدانید تا بتوانید هزینه موردنیاز برای تأمین میلگرد پروژه را تخمین بزنید. برای مشاهده قیمت میلگرد و سایر مقاطع فولادی، می‌توانید به صفحه اصلی سایت آهنگر مراجعه کنید. اطلاع از قیمت و ثبت سفارش نیز از طریق تماس با کارشناسان فروش آهنگر امکان‌پذیر است.