یکی از مهمترین اختراعات بشر در عصر مدرن، احتمالاً اختراع فولاد ضدزنگ است. اگر کمی فکر کنید، متوجه خواهید شد که گرچه فولاد ماده‌ای بسیار پرکاربرد و حیاتی در زندگی روزمره شماست؛ اما برخی از محدودیت‌های آن مانند احتمال بالای اکسید شدن و زنگ‌زدگی، دردسرهای زیادی را درست می‌کند. فولاد ضدزنگ برای رفع این محدودیت‌ها اختراع‌شده تا به‌راحتی بتوانید آن را در صنعت، ساختمان‌سازی و زندگی روزمره به کار ببرید. در میان انواع پروفیل بر اساس جنس، پروفیل استیل از محبوب‌ترین‌ها در بازار است. در این مقاله به 5 سوال مهم و حیاتی مثل «پروفیل استیل چیست؟» پرداخته‌ایم و با خواندن آن به کاربرد قوطی استیل و نحوه تولید قوطی پروفیل استیل پی خواهید برد:
پروفیل استیل چیست؟
همان‌طور که از نام این محصول مشخص است، پروفیل استیل نوعی پروفیل است که از فولاد ضدزنگ یا استنلس استیل ساخته می‌شود. در ساخت این نوع پروفیل از گریدهای مختلف فولاد ضدزنگ استفاده می‌شود؛ اما پروفیل استیل ساخته‌شده از گریدهای 304، 316 و 201 بیشترین کاربرد را دارد.
همانند سایر انواع فولاد، تفاوت بین گریدهای مختلف فولاد ضدزنگ، در تفاوت بین میزان عناصر به‌کاررفته در ساختار آن‌هاست. گریدهای مختلف استنلس استیل در 5 دسته اصلی
- مارتنیزیتی
- فریتی
- آستنیتی
- دو فازی (آستنیتی-فریتی)
- رسوب سخت
قرار می‌گیرند. در این بین، فولادهای ضدزنگ مارتنیزیتی، فریتی و آستنیتی بیشترین کاربرد را در زندگی روزمره، ساختمان‌سازی و صنعت دارند.
گریدهای استیل 304 و 316 در دسته فولادهای ضدزنگ آستنیتی قرار می‌گیرند. این نوع فولاد از ترکیب آهن، کروم و نیکل ساخته می‌شود. قابلیت شکل‌پذیری بالا و غیر مغناطیسی یا نگیر بودن، به‌عنوان اصلی‌ترین ویژگی‌های فولاد ضدزنگ آستنیتی در نظر گرفته می‌شود.
برای روشن شدن بیشتر موضوع، در جدول زیر خواص شیمیایی و مکانیکی فولاد کربنی معمولی (St 52) با استیل 304 و 316 مقایسه شده است:
|
نوع فولاد
|
ترکیب عناصر اصلی
|
استحکام کششی
(مگاپاسکال)
|
نقطه تسلیم
(مگاپاسکال)
|
|
استنلس استیل 304
|
0.08% کربن
8 تا 10.5% نیکل
18 تا 20% کروم
|
540 تا 750 بسته به فرآیند تولید
|
230 |
|
استنلس استیل 316
|
0.08% کربن
10 تا 14% نیکل
16 تا 18% کروم
|
530 تا 680
بسته به فرآیند تولید
|
240
|
|
فولاد St 52
|
0.17 تا 0.24 درصد کربن1.6 درصد منگنز0.55 درصد سیلیسیم |
490 تا 640
بسته به فرآیند تولید
|
355 تا 420
بسته به فرآیند تولید
|
خواص فولاد ضدزنگ گرید 201 بسیار شبیه به گرید 304 است؛ اما مقاومت آن در برابر زنگ زدن کمتر است.
پروفیل استنلس استیل چگونه ساخته می‌شود؟
پروفیل استیل نیز همانند سایر پروفیل‌های فولادی به 2 روش مستقیم و غیرمستقیم ساخته می‌شود. ماده اولیه فرایند ساخت پروفیل استیل، کویل ورق فولاد ضدزنگ بوده که گرید و سایز آن بر اساس نیاز انتخاب شده است. در ابتدا، کویل ورق روی خط تولید باز شده، در طول موردنظر برش میخورد و به‌صورت شیت در می‌آید. این شیت در مرحله بعد به‌وسیله چند تیغه هم‌زمان برش خورده و به شکل چند نوار طویل در می‌آید.
مرحله بعدی، استفاده از دستگاه رول فرمینگ است. شیت فولاد ضدزنگ که نواربری شده، وارد این دستگاه می‌شود و لبه‌های آن با عبور با تعدادی غلتک در ابعاد متفاوت، به یکدیگر نزدیک می‌شود. سپس روی لبه‌هایی که به یکدیگر نزدیک شده‌اند جوشکاری انجام می‌شود تا به شکل پروفیل موردنظر دربیایند. در انتها نیز پروفیل‌های موردنظر معمولاً در طول‌های 6 متری برش می‌خورند.
در روش غیرمستقیم، ماده اولیه تولید پروفیل استیل، لوله استیل درزدار است که توسط دستگاه پرس، به شکل قوطی پروفیل در می‌آید. متأسفانه در کشور ما هنوز تکنولوژی ساخت قوطی پروفیل استیل وجود ندارد و اکثر پروفیل‌های استیل موجود در بازار، از کشورهای چین و تایوان وارد می‌شوند. این پروفیل‌ها معمولاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی ASTM، EN و AISI ساخته‌شده‌اند.
چند نوع پروفیل استیل وجود دارد؟
همانند سایر پروفیل‌ها، انواع پروفیل استیل نیز بر اساس جنس، وزن، سطح مقطع و کاربرد تقسیم‌بندی می‌شود.
از نظر ابعادی، پروفیل‌های استیل مربعی و مستطیلی در سایزهای 20*20 تا 45*45 میلی‌متر و ضخامت 1 تا 3 در بازار موجود هستند. در ادامه، با مهمترین انواع پروفیل استیل و کاربرد آن‌ها به همراه اینفوگرافی مزایا و معایب پروفیل استیل آشنا می‌شوید:
تصویر1- مزایا پروفیل استیل
تصویر2- معایب پروفیل استیل
پروفیل استیل دکوراتیو
به این نوع پروفیل، پروفیل استیل درزدار نیز می‌گویند و در ساخت آن از انواع مختلف فولاد ضدزنگ استفاده می‌شود. ضخامت ورق استیلی که در ساخت این نوع پروفیل استفاده می‌شود، معمولاً پایین است؛ چرا که بیشتر کاربرد تزیینی آن را مدنظر قرار می‌دهند. علت اصلی کاربرد پروفیل استیل دکوراتیو در نمای داخلی و خارجی ساختمان، سطح صاف و صیقلی آن و مقاومتی است که در برابر تغییرات جوی از خود نشان می‌دهد.
قوطی استیل همان پروفیل استیل با سطح دایره و مربع است که محصولات مشابه دیگر آن چون نبشی و تسمه، با پروفیل استیل طلایی ساخته می‌شوند که با توجه به سطح مقطع، شکل، ظاهر و اندازه، اسامی آن‌ها باهم متفاوت است. اما جنس همه آن‌ها از آلیاژ استیل است.
پروفیل استیل 201
آن‌طور که از نام آن بر می‌آید، این نوع پروفیل از فولاد ضدزنگ گرید 201 ساخته‌شده است. از آنجایی که مقاومت این نوع فولاد در برابر شرایط محیطی سخت نسبت به دیگر انواع استنلس استیل پایین‌تر است، پروفیل ساخته‌شده از آن بیشتر در ساخت درب و پنجره و محیط‌هایی به کار می‌رود که احتمال زنگ زدن و خوردگی پایین‌تری دارند. مهمترین مزیت این نوع پروفیل، قیمت پایین‌تر آن نسبت به دیگر انواع پروفیل استیل است.
پروفیل استیل 304
این نوع پروفیل استیل، پرکاربردترین نوع بوده و بیشتر در بازار پیدا می‌شود. علت اصلی محبوبیت پروفیل استیل 304، قابلیت فرم‌دهی و جوش‌پذیری بالای آن است. همچنین به دلیل خواص مکانیکی و شیمیایی فولاد ضدزنگ 304، بیشتر در موارد زیر کاربرد دارد:
- صنایع لبنی
- مواد غذایی
- ساخت وسایل آشپزخانه
- ساخت تجهیزات پزشکی
- ساخت سازهای موسیقی
- حمل برخی اسیدها و مواد شیمیایی خاص
پروفیل استیل 316
این نوع پروفیل به دلیل مقاومت بالای استیل 316 در برابر خوردگی و حرارت، بیشتر در صنعت کاربرد دارد. از جمله کاربردهای پروفیل استیل 316 میتوان به صنایع کاغذ، آب‌معدنی، غذا، صنایع شیمیایی و هوافضا اشاره نمود.
هر کدام از انواع پروفیل‌های 304 و 316 دارای یک گرید جانبی هستند که به دلیل کربن پایین (Low Carbon) یک حرف L به انتهای نام آن‌ها اضافه شده است. پروفیل‌های استیل 304L و 316L به دلیل کربن کمتر، قابلیت فرم دهی و جوش‌پذیری بالاتری دارند.
پروفیل استیل U و Z
پروفیل‌های استیل با سطح مقطع باز نیز کاربردی مشابه پروفیل‌های ساخته‌شده از فولاد معمولی دارند. این پروفیل‌ها با سطح مقطع U و Z ساخته‌شده و در ساخت درب، پنجره و سقف کاربرد دارند.
وزن پروفیل استیل چگونه محاسبه می‌شود؟
برای محاسبه وزن پروفیل استیل، میتوان از کاتالوگ سازنده، جدول وزنی استاندارد مورد استفاده در تولید یا مطالعه مقاله جدول وزن پروفیل که تفاوتی با جدول وزن پروفیل استیل ندارد، در سایت آهنگر کمک گرفت. جدای از این 2 روش، میتوان از جدول اشتال یا فرمول زیر نیز برای محاسبه وزن پروفیل استیل، استفاده کرد:
چگالی فولاد ضدزنگ 304، برابر با 7.7 گرم بر سانتی‌متر مربع و چگالی فولاد ضدزنگ 316 نیز 7.8 گرم بر سانتی‌متر مربع و مشابه با فولاد معمولی است.
(می‌توانید جدول اشتال وزن پروفیل را از انتهای این مقاله دانلود کنید)
قیمت پروفیل استیل چقدر است؟
همان‌طور که در بالا خواندید، پروفیل‌های استیل موجود در بازار از کشورهای چین و تایوان وارد می‌شوند. به دلیل این‌که قیمت آن‌ها به نرخ ارز وابسته است، معمولاً از سایر پروفیل‌های معمولی قیمت به‌مراتب بالاتری دارند. قیمت پروفیل استیل زمانی برای شما به‌صرفه است که استفاده از آن در پروژه‌تان توجیه اقتصادی داشته باشد.
قیمت پروفیل استیل همانند قیمت پروفیل ساختمانی به‌صورت کیلویی اعلام می‌شود و برای محاسبه قیمت یک شاخه از آن، باید وزن یک متر از آن را به روش‌هایی که در بالا خواندید به دست بیاورید و سپس آن را در طول پروفیل ضرب کنید. با ضرب عدد به دست آمده در قیمت یک کیلو، قیمت یک شاخه به دست می‌آید.
با خواندن این مقاله باید به جواب سؤالاتی مثل « انواع پروفیل استیل چیست» ، «کاربرد پروفیل استیل چیست» و «مقدار وزن پروفیل استیل در هر سایز چقدر است» پی برده و اطلاعات کافی را در مورد کاربرد قوطی استیل و نحوه تولید قوطی پروفیل استیل به دست آورده باشید. با توجه به نوسانات قیمت آهن و قیمت بالای پروفیل استیل، این اطلاعات و مشورت با متخصصین امر به شما کمک می‌کند تا در مورد خرید آن تصمیم درستی بگیرید.