لیستوفر میلگرد جدولی است که به‌عنوان راهنما برای تهیه و خرید میلگرد، آرماتوربندی ساختمان، میزان خم و برش میلگرد و تخمین میلگرد موردنیاز استفاده میشود. اهل ساخت‌وساز به آن لیستوفر آرماتور نیز می‌گویند. شاید بپرسید کاربرد لیستوفر چیست؟ تهیه لیستوفر میلگرد باعث میشود سرعت اجرای پروژه افزایش یابد و امکان پیش‌بینی دقیق‌تر هزینه‌ها وجود داشته باشد. همچنین با استفاده از جدول لیستوفر میلگرد میتوان با دقت و سرعت بالایی آرماتوربندی ساختمان را اجرا کرد.
لیستوفر چیست؟
لیستوفر در حقیقت راهنمای جامع آرماتوربندی پروژه است که تمامی جزییات مربوط به نحوه خم و برش میلگردها در آن درج شده است. استفاده از این جدول باعث میشود که فرایند آرماتوربندی با سرعت و دقت بالاتر انجام شود. همانند سایر نقشه‌ها و دیتیل‌های مربوط به پروژه‌های ساختمانی، جدول لیستوفر میلگرد نیز در گذشته به‌صورت دستی تهیه میشود اما امروزه از نرم‌افزارهای مخصوص برای تهیه آن استفاده می‌کنند.
موقعیت میلگرد، سایز، شکل یا نحوه خم، طول، تعداد و وزن میلگرد در جدول لیستوفر درج میشود و با استفاده از آن، می‌تواند به تعداد میلگردهای موردنیاز برای فونداسیون و همچنین سایز آنها پی برد. بنابراین، میتوان جدول لیستوفر میلگرد را به عنوان نوعی راهنمای خرید میلگرد برای پروژه نیز محسوب کرد.
چرا تهیه لیستوفر میلگرد مهم است؟
معمولاً در زمان مناقصه یا به عبارتی تحویل مدارک پیش‌نیاز برای اجرای سازه‌های آهنی، نقشه لیستوفر میلگرد نیز تهیه و به‌طرف معامله تحویل داده میشود. این نقشه دید کلی برای تخمین درست از حجم آرماتورهای موردنیاز سازه موردنظر را در اختیار طرف دیگر معامله قرار دهد. با استفاده از این نقشه میتوان محاسبات سرعت اجرای کار را نیز انجام داد. تهیه لیستوفر آرماتور از پرت شدن میلگردها جلوگیری میکند و راهنمای خوبی برای خمش و میزان برش میلگرد است. لیستوفر در تخمین وزن میلگرد مورد نیاز نیز تأثیر زیادی دارد.
کاربردهای لیستوفر چیست و چرا کار آرماتوربندی را آسان تر میکند؟
فرض کنید می‌خواهید بدون وجود لیستوفر میلگرد، آرماتوربندی ساختمان را انجام دهید. در آن صورت دید کلی نسبت به حجم آرماتورها نخواهید داشت، چرا؟ چون مواردی مانند تعداد آرماتورها، طول و سایز آنها و میزان خم آرماتور را به‌طور دقیق نمی‌دانید. حتی استفاده از لیستوفر میلگرد باعث میشود که آرماتوربند بداند باقی‌مانده برش میلگرد را دقیقاً در چه جایی باید استفاده کند.
طبیعتاً باید در زمان استفاده از لیستوفر، نظارت درست و دقیقی بر کار آرماتوربند داشت تا میزان خطای احتمالی کار به حداقل برسد.
نکته مهم دیگر در استفاده از لیستوفر میلگرد، سرعت اجرای کار است. لیستوفر میلگرد به شما کمک میکند که زمان موردنیاز برای محاسبه تک‌تک المان‌های فلزی در فونداسیون ساختمان، دیوارها، سقف‌ها و میزان شاخه‌های آرماتور، صرفه‌جویی کنید. این محاسبات برای همه سازندگان ضروری ست، چراکه درک درستی از میزان مصالح و نحوه آرماتوربندی به سازنده می‌دهند. برای تهیه لیستوفر میلگرد میتوان از نرم‌افزار لیستوفر میلگرد نیز استفاده کرد.
در بازاری که قیمت میلگرد همواره در نوسان است، دانستن میزان میلگرد موردنیاز بر اساس لیستوفر میلگرد آن هم به‌طور دقیق و از روی محاسبات و جداول، کمک شایانی به جلوگیری از صرف هزینه غیرضروری در ساختمان میکند. هر اهل صنعتی دوست دارد سازه‌ای باکیفیت را با کمترین میزان هزینه اجرا کند
با جدول لیستوفر میلگرد آشنا شوید
لیستوفر چیست؟ لیستوفر میلگرد در قالب جدول و همراه با اصلاحات خاص تهیه میشود. شکل زیر، یک نمونه جدول لیستوفر میلگرد است. نگاهی به آن بیندازید تا اصطلاحات هر ستون را برای شما توضیح دهیم.
• در ستون اول جدول لیستوفر، Pos یا موقعیت هر میلگرد شماره‌گذاری میشود، آدرس‌دهی در پلان و جزئیات نیز می‌تواند به آن افزوده شود.
• ستون دوم جدول لیستوفر، فی (Ø) یا سایز میلگرد نشان می‌دهد.
• در ستون سوم شکل آرماتورها (Shape) ازلحاظ وضعیت خم، رسم میشود. طول خم‌ها و ابعاد آرماتور نیز بایستی در جدول لحاظ شود.
• ستون چهارم طول آرماتور (length) را مشخص میکند، محاسبه این طول از طریق جمع جزئیات طول‌های ستون سوم انجام می¬گیرد.
• ستون پنجم تعداد (Number) موردنیاز آرماتور را تعیین میکند.
• ستون ششم (Weight) وزن میلگرد را نشان می‌دهد، این رقم حاصل‌ضرب وزن واحد طول میلگرد در تعداد آن است. وزن واحد طول میلگرد را میتوان از جدول اشتال مشخص کرد.
نحوه تهیه لیستوفر فونداسیون+ محاسبه میزان میلگرد موردنیاز
میزان میلگرد موردنیاز به تعداد طبقات و مساحت ساختمان بستگی دارد. بر اساس استانداردهای موجود، مقدار میلگرد مصرفی در کف، ستون و سقف یک ساختمان به ازای هر مترمربع بین 60 تا 67 کیلوگرم است. با داشتن این مقادیر، به‌راحتی میتوان سطح مقطع آپارتمان را نسبت به تعداد طبقات محاسبه کرد و رقم به‌دست‌آمده را در 60 تا 67 ضرب کرد. البته ساختمان‌ها به‌جز تعداد طبقات، دارای فونداسیون (پی) هم هستند. برای محاسبه میلگرد موردنیاز برای فونداسیون، باید مقاطع طولی و عرضی و تقویتی آن را تخمین زد. میلگرد در اسکلت، سقف، ستون و فونداسیون ساختمان بتنی به کار می‌رود.
برای محاسبه وزن میلگرد فونداسیون و تهیه لیستوفر، باید طول میلگرد عرضی، طول میلگرد طولی و میلگردهای تقویتی فونداسیون را بر اساس فرمول‌های زیر به دست آوریم:
• طول میلگرد طولی: طول مقطع+ (2*طول خم)- (طول کاور*2)
• طول میلگرد عرضی: عرض مقطع+(2*طول خم)- (طول کاور*2)
• میلگردهای تقویتی در فونداسیون: (تعداد+ وزن واحد طول میلگرد) * طول میلگرد
میلگرد موردنیاز برای اسکلت ساختمان بسته به نوع اسکلت متفاوت است. برای هر نوع اسکلت مقدار مشخصی میلگرد احتیاج است که آنها را در زیر لیست کرده‌ایم:
• اسکلت فولادی با مهاربند: 45 الی 65 کیلوگرم
• اسکلت فولادی با قاب خمشی: 65 الی 90
• اسکلت بتنی با قاب خمشی و دیوار برشی: 35 الی 45 کیلوگرم
• اسکلت بتنی ساده: 40 الی 55 کیلوگرم
میلگرد موردنیاز برای ستون‌ها و سقف‌ها نیز بسته به نوع سقف موردنظر به شرح زیر است:
• سقف تیرچه بلوک: 5 الی 7 کیلوگرم
• سقف کامپوزیت: 8 الی 12 کیلوگرم
• سقف دال بتنی توپر: 10 الی 16 کیلوگرم
حالا که اعداد و ارقام بالا را به دست آورید، به‌راحتی می‌توانید میلگرد موردنیاز برای ساختمان را حساب کنید. فقط کافی است اعداد در فرمول زیر قرار دهید. در این فرمول Wt اسکلت موردنیاز برای ساختمان، W1 وزن کل میلگرد در اسکلت، W2 وزن میلگرد موجود در سقف و W3 وزن کل میلگرد در فونداسیون را نشان می‌دهد.
اگر در صنعت ساختمان‌سازی باتجربه‌اید از قبل می‌دانید که لیستوفر چیست و چقدر کار شمارا در تخمین هزینه‌ها و سریع‌تر کردن کار آرماتوربندی ساختمان آسان میکند. با استفاده از لیستوفر آرماتور قبل از شروع کار، می‌توانید برنامه‌ریزی دقیقی برای خرید و اجرای مراحل اسکلت‌بندی داشته باشید. تهیه لیستوفر میلگرد کمک بزرگی به سازندگان ساختمان است و از هزینه‌های قابل‌اجتناب مانند پرتی میلگرد جلوگیری میکند. فقط این نکته را در نظر بگیرید که بایستی پیش از خرید میلگرد، از قیمت آهن با خبر باشید.