بالا بردن سرعت اجرای ساخت و ساز با حذف روش‌های سنتی امکان‌پذیر است. ساخت و اجرای سقف نیز یکی از بخش‌های ساخت و ساز است که نیاز به دقت بالایی دارد؛ پیدا کردن روش‌های نوین جهت سرعت بخشیدن به ساخت سقف نیز یکی از دغدغه‌های مهندسین بوده که امروزه با وجود سقف عرشه فولادی، این امر سهولت یافته است. سقف عرشه فولادی نوعی ورق فولادی موجدار است که در دسته سقف‌های سبک قرار دارد. به بیان دیگر به این سقف‌ها، سقف‌های کامپوزیت نیز گفته میشود که معمولاً از ورق گالوانیزه موجدار ساخته می‌شوند. در ادامه این متن با عرشه فولادی بیشتر آشنا خواهید شد و از اجزای تشکیل دهنده و انواع آن نیز مطلع می‌شوید.
عرشه فولادی چیست؟
از نظر شما عرشه فولادی چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که از عرشه فولادی امروزه به عنوان سقف یا کف سازه نیز استفاده میشود که نام‌های مختلفی چون Steel Deck، Metal Deck، Pan Deck و Q Deck دارد؛ در بین این اصطلاحات از نام Metal Deck برای عرشه‌های فولادی بیشتر استفاده میشود. مهمترین ویژگی‌هایی که در عرشه‌های فولادی وجود دارد که سبب افزایش محبوبیت آن شده، مقاومت بالا، وزن پایین، هزینه اقتصادی و اجرای ساده آن است. این نوع سقف معمولاً بر تیرآهن سوار شده و به نوعی به آن متصل می‌گردد؛ همچنین باعث میشود تا بتنریزی سطحی صاف و یکپارچه داشته و نیازی به کف سازی یا پوکه ریزی نباشد. حال که دریافتید سقف عرشه فولادی چیست، بهتر است نگاهی هم به مزایای سقف عرشه فولادی و کاربردهای بیشتری از آن بیندازیم.
مزایای استفاده از سقف عرشه فولادی چیست؟
استفاده از سقف عرشه مزایای بسیاری دارد؛ این مزایا عبارت‌اند از:
- سرعت بالای اجرا
- حمل و نقل آسان
- عدم نیاز به شمع بندی
- امکان اجرای هم‌زمان چند سقف
- حذف قالب‌بندی
- کاهش نیروی کار
- کاهش بار مرده
- ایمنی بالا
- کاهش ضخامت سقف
- مصرف بتن کمتر
- نسبت مقاومت به وزن پایین
- یکپارچگی و زیبایی
- نصب راحت تأسیسات
- تنوع کاربری
- اجرا در انواع شرایط آب و هوایی
- عایق صدا و حرارت
- کاهش وزن سازه
- طول عمر بالا
نحوه تولید عرشه فولادی چگونه است؟
ورق عرشه فولادی در واقع همان ورق گالوانیزه است که به صورت کویل با عرض 1 الی 1.5 متر و به کمک روش cold form تولید می‌شوند؛ در این روش ورقهای گالوانیزه وارد دستگاه رول فرم می‌شوند و با طی کردن یک سری مراحل مختلف خم‌های متنوع یا برجستگی‌هایی روی آن اعمال میشود. پس از مراحل فرمینگ، عرشه‌های فولادی تولید شده توسط اره‌برقی یا دستگاه گیوتین به طول و عرض دلخواه مشتری بریده میشود. با توجه به این مراحل، احتمالاً حدس زده‌اید که نوسانات قیمت ورق گالوانیزه، می‌تواند روی قیمت عرشه فولادی تأثیراتی بگذارد.
سقف عرشه فولادی چه اجزایی دارد؟
سقف عرشه فولادی اجزای مختلف و بسیاری دارد که از مهمترین آنها عبارت است از:
- ورق عرشه فولادی
- هسته فلزی
- پوشش ورقهای سقف
- گل‌میخ
- فلاشینگ
- بتن
- آرماتور
- میخ
- پیچ
اهمیت ورق عرشه فولادی
ورقهای عرشه فولادی با استفاده از ورق‌هایی که پوشش و هسته آنها فلزی باشند ساخته می‌شوند که می‌توان گفت این ورق‌ها، جزو مهمترین بخش سقف‌های عرشه فولادی هستند. مواد اولیه برای ساخت این ورق‌ها باید کیفیت بالایی داشته باشند تا مقاومت کافی را در برابر رطوبت و شرایط جوی از خود نشان دهند؛ بنابراین از همین رو است که آنها را از ورقهای گالوانیزه تولید می‌کنند.
ابعاد ورق سقف عرشه فولادی
دانستن ابعاد ورق سقف عرشه فولادی هنگام خرید، جا به جایی و شروع پروژه می‌تواند به شما کمک کند تا فضای احتمالی برا یحمل بار و اجرای آن را در نظر داشته باشید. ابعاد ورق سقف عرشه فولادی شامل: عرض ورق خام: ۱٫۲۵ متر، ضخامت ورق: ۰٫۸ - ۱٫۱۵ میلی‌متر، عرض ورق: ۹۴۰ میلی‌متر، عرض مفید: ۹۲۰ میلی‌متر، ارتفاع: ۷۳ میلی‌متر، فاصله گام‌ها: ۳۰۰ میلی‌متر و طول هر ورق: ۱-۱۵ متر است.
آشنایی با هسته فلزی در عرشه فولادی
هسته ورقهای عرشه فولادی معمولاً از فولادی به نام نرمه ساخته میشود تا قابلیت شکل‌پذیری و فرم پذیری داشته و امکان ساخت ورق با اشکال مختلف نیز وجود داشته باشد.
پوشش عرشه فولادی از چیست؟
پوشش ورق عرشه فولادی از فلز روی است؛ برای تولید این لایه، از فرآیند آبکاری یا پوشش دهی یک لایه فلز روی به ضخامت 0.8 تا 2.1 میلی‌متر بر هر 2 سطح بالایی و پایینی ورق استفاده می‌کنند تا مقاومت آن را در برابر خوردگی افزایش دهند.
نقش گل‌میخ در عرشه فولادی چیست؟
در ابتدای مقاله گفتیم که عرشه فولادی چیست؟ در این بخش نیز قرار است به سوال نقش گل میخ در عرشه فولادی چیست؟ پاسخ دهیم: گل‌میخ‌ها در عرشه فولادی به عنوان یک ابزار اتصال عمل می‌کنند؛ نقش گل‌میخ اتصال ورق گالوانیزه به تیرهای فرعی و از طریق اتصال جوشی است. به بیان دیگر وظیفه اصلی گل‌میخ، تقسیم نیروی اعمال شده بر سقف عرشه فولادی بین تیر و دال بتنی به شمار می‌رود. استفاده از گل‌میخ باکیفیت معمولاً یک نقطه قوت در اتصال عرشه فولادی محسوب میشود که به آن برش گیر (Stud Shear Connector) نیز می‌گویند. تیر فرعی که در این بخش از آن یاد شد، معمولاً تیرآهن معمولی یا همان ipe است که از آن برای ساخت اسکلت‌های فلزی استفاده میشود و از آنجایی که عرشه‌های فولادی تنها قابلیت اتصال به اسکلت فلزی را دارند، در این نوع سازه‌ها نیز بیشتر به کار می‌روند. بنابراین اگر قصد استارت پروژه‌ای را دارید که اسکلت آن فلزی است، باید قیمت تیرآهن را هم در نظر داشته باشید.
آشنایی کامل با مراحل اجرا و نصب سقف عرشه فولادی
اجرای سقف عرشه فولادی نیاز به مراحلی دارد که می‌بایست همه این مراحل به دقت رعایت شوند. مراحل این اجرا عبارت‌اند از:
- جانمایی ورق فولادی
- ثابت کردن و فلاشینگ ورق فولادی
- اتصال ورق فولادی به تیر توسط گل‌میخ
- آرماتوربندی
- اتصال گل‌میخ به شبکه آرماتور
- بتنریزی
نصب سقف‌های دال عرشه
نصب سقف‌های عرشه روش‌های مختلفی دارد که در ادامه به صورت خلاصه با 3 روش آنها آشنا می شوید:
- استفاده از مهره دافتیل و میلگردهای یکسر رزوه
- استفاده از میخ هیلتی نبشی فولادی و میلگرد آویز
- استفاده از میلگرد آویز شده در سقف
نکات مهم در اجرای سقف‌های عرشه فولادی
قبل، بعد و هنگام اجرای سقف با ورق عرشه فولادی باید نکاتی را رعایت و در نظر داشته باشید که عبارت است از:
- قبل از استفاده از عرشه‌های فولادی رنگ‌شده، توجه داشته باشید که نکات مربوط به ایمنی در برابر آتش‌سوزی را بررسی کنید؛ در صورتی که این نکات رعایت نشده باشند باید برای ورق عرشه فولادی از لایه محافظ آتش استفاده کنید.
- فرآیند بارگیری، تخلیه و جابه‌جایی ورقهای عرشه فولادی باید به دقت انجام شود تا ورق‌ها هیچ‌گونه آسیبی ندیده و تغیر شکل ندهند.
- برای بالا بردن سازگاری ورق عرشه با بتن، طول گل‌میخ استفاده‌شده باید از ضخامت ورق بیشتر باشد. (طول گل‌میخ نباید از ارتفاع کل سقف، یعنی ضخامت ورق به همراه بتن بیشتر شود)
- عرشه فولادی موردنظرتان را متناسب با شرایط سازه انتخاب کنید؛ چراکه کارخانه‌های تولیدی عرشه فولادی، گزینه‌های متنوعی در دست طراحان و مهندسان سازه می‌گذارند. به عنوان مثال، عرشه فولادی در سازه‌هایی که به جلوه زیبا و عایق‌کاری صدا نیاز دارند، بیشترین کاربرد را دارد.
- جهت صرفه‌جویی در زمان، در مراحل آرماتوربندی می‌توانید از مش‌های آماده استفاده کنید.
در این مطلب آموختید که عرشه فولادی یک ورق موجدار است که از آن در کف و سقف ساختمان‌ها و سازه‌های فلزی و فولادی استفاده می‌کنند. می‌توان گفت امروزه این روش جایگزین استفاده از تیرچه بلوک شده که مزایای بسیاری هم دارد؛ مهمترین مزیت آن نیز سرعت بخشیدن به اجرای سقف است. مهمترین نکته‌ای که در رابطه با این نوع سقف وجود دارد، این است که استفاده از سقف‌های عرشه فولادی فقط برای سازه‌های فولادی امکان‌پذیر است و مهمترین اتصال در سازه‌های فولادی، نبشی است که از آن بیشتر برای اتصال تیر به ستون استفاده میشود. پس بهتر است به عنوان یک مهندس در زمینه ساخت و ساز، همیشه از قیمت نبشی مطلع باشید.