لوله مانیسمان از جمله مقاطع فولادی است که تنوع زیادی دارد؛ اما انواع مختلف آن از نظر ظاهری تفاوت چندانی ندارند. تنها راه تشخیص انواع مختلف این مقطع فولادی، دانستن رده لوله مانیسمان است. مراجعه به جدول رده بندی لوله مانیسمان به شما در تشخیص نوع لوله مناسب برای کارتان کمک می‌کند. این مقاله پاسخی است به سؤال «رده لوله مانیسمان چیست» و با خواندن آن، با کاربردها و وزن انواع رده لوله مانیسمان آشنا می‌شوید.
منظور از رده لوله مانیسمان چیست و چه کاربردی دارد؟
به زبان ساده، رده لوله مانیسمان به معنای نسبت قطر خارجی به ضخامت لوله است. به عنوان مثال، ممکن است لوله دارای سایز (قطر خارجی) یک اینچ با ضخامتهای متنوعی تولید شود. افزایش ضخامت، رده لوله یک اینچی را تغییر میدهد و بر میزان استقامت و فشار قابل‌تحمل آن تأثیر می‌گذارد. همچنین وقتی در یک رده قطر داخلی لوله بالا می‌رود، ضخامت آن نیز افزایش می‌یابد.
رده بندی لوله‌های مانیسمان، بر اساس استاندارد آمریکایی ASME B 36.10 انجام می‌شود که در آن، برای توصیف رده از عبارت Schedule استفاده شده که در بازار آن را با عنوان اسکجول لوله نیز به کار می‌برند. در این استاندارد رده لوله از فرمول زیر به دست می‌آید:
P*S/1000= رده لوله
در این فرمول، P نماینده میزان فشار اجرایی و S نماینده فشار مجاز است که هر دو با واحد MPa اندازه‌گیری می‌شوند. به همین دلیل رده لوله تنها به معنای ضخامت جداره لوله نیست و میزان فشار قابل‌تحمل توسط لوله و در نهایت کاربرد آن را نیز مشخص می‌کند. به دلیل این که برای محاسبه رده از ضخامت لوله استفاده می‌شود، از آن به عنوان «شاخص وزنی لوله» نیز یاد می‌کنند.
دلیل اصلی تعریف رده برای لوله‌های مانیسمان، افزایش تنوع در تولید لوله‌های مانیسمان با آلیاژهای مختلف بود که باعث شد که استفاده از جداول استاندارد مثل استاندارد ASME، چندان کاربردی نداشته باشد. جدول رده بندی لوله مانیسمان به شما کمک می‌کند تا لوله مورد نظرتان را راحت‌تر پیدا کنید.
برای رده بندی لوله مانیسمان از چه استانداردهایی استفاده می‌شود؟
علاوه بر استاندارد ASME، از استانداردهای انجمن تست مواد آمریکا، انجمن استاندارد آمریکا و انجمن نفت آمریکا استفاده می‌شود.
رده بندی لوله مانیسمان بر اساس استاندارد انجمن تست مواد آمریکا ASTM
رده بندی لوله در این استاندارد بر اساس نوع فولادی که در ساخت لوله مانیسمان به کار رفته و وزن آن، انجام می‌شود. بر همین اساس، لوله‌ها را به سه دسته سبک یا STD، سنگین یا XS و فوق سنگین یا XXS تقسیم‌بندی می‌کنند. در این رده بندی، افزایش ضخامت لوله به قطر خارجی آن می‌افزاید و قطر خارجی عدد ثابتی نیست.
رده بندی لوله مانیسمان بر اساس استاندارد انجمن استاندارد آمریکا ANSI
در این استاندارد برای مشخص کردن رده لوله از اصطلاح schedule Number استفاده می‌شود دارای یک جدول است که در آن مشخصات لوله‌های مانیسمان با ضخامتهای مختلف، مشخص شده است.
رده بندی لوله مانیسمان بر اساس استاندارد انجمن نفت آمریکا API
این استاندارد بیشتر به لوله‌های درزدار پرداخته، به نحوی که لوله‌های ساخته‌شده با استفاده از این استاندارد را با نام لوله API نیز می‌شناسند. در این استاندارد به ابعاد لوله‌های مانیسمان به اشاره نشده، بلکه به شاخص‌های عملکردی آنها پرداخته شده است.
پرکاربردترین رده لوله مانیسمان چیست؟
پیش از هر چیز، باید با لیست رده‌های لوله مانیسمان آشنا شوید:
- لوله مانیسمان رده 20
- لوله مانیسمان رده 40
- لوله مانیسمان رده 80
- لوله مانیسمان رده 100
- لوله مانیسمان رده 120
- لوله مانیسمان رده 140
- لوله مانیسمان رده 160
- لوله مانیسمان رده 5S
- لوله مانیسمان رده 10S
- لوله مانیسمان رده 40S
- لوله مانیسمان رده 80S
لوله‌های مانیسمان رده 5S تا 80S، با استفاده از فولاد ضدزنگ ساخته می‌شوند. در میان رده‌های مختلف لوله مانیسمان، رده‌های 20، 40 و 80 کاربرد بیشتری دارند. لوله مانیسمان رده 40 هم در ساختمان‌سازی و هم در صنعت کاربرد دارد؛ ولی لوله مانیسمان رده 80 همانند رده‌های بالاتر خود بیشتر در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به کار می‌رود. لوله‌های دارای ضخامت بالای موجود در این رده، بیشتر برای انتقالات سیالات روی زمین کاربرد دارند. لوله مانیسمان رده 20 نیز بیشتر در لوله‌کشی گاز توکار و لوله‌کشی موتورخانه‌های ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
کاربردهای گسترده لوله مانیسمان رده 40 و 80 باعث شده تا کارخانه‌های تولیدکننده لوله مانیسمان در ایران مثل لوله‌های دقیق کاوه و گروه ملی صنعت فولاد ایران، بیشتر تمرکز خود را بر تولید این دو رده بگذارند. لوله‌های مانیسمان دارای رده بالاتر، بیشتر از کشورهایی مثل چین وارد می‌شوند.
با جدول رده بندی لوله مانیسمان آشنا شوید
جدول رده بندی لوله مانیسمان، در حقیقت جدول وزن ضخامتهای مختلف آن است که بر اساس رده و قطر تفکیک شده‌اند. از آنجایی که ممکن است قیمت لوله مانیسمان به‌صورت کیلویی اعلام شود، این جدول به شما کمک خواهد کرد تا علاوه بر محاسبه وزن هر شاخه، هزینه کلی سفارش خود را نیز محاسبه کنید.
اگر قصد خرید لوله مانیسمان را دارید و نمی‌دانید کدام رده برای کار شما مناسب است، می‌توانید علاوه بر مطالعه این مقاله، با کارشناسان فروش آهنگر نیز تماس گرفته و از آنها نیز مشورت بخواهید. اطلاع از قیمت روز و سفارش لوله مانیسمان وارداتی و تولیدشده در داخل نیز هم از طریق مراجعه به صفحه مربوطه در سایت و هم از طریق تماس تلفنی امکان‌پذیر است. در مورد کیفیت بار ارسالی از انبارهای آهنگر نیز خیالتان راحت باشد. کیفیت کلیه بارهای ارسالی توسط واحد کنترل کیفیت آهنگر تضمین می‌شود.