تیرآهن یکی از پرکاربردترین مقاطع در سازه‌های فولادی است، اما در سال‌های اخیر کاربرد آن در ساخت منازل مسکونی و ساختمان‌های شهری، کاهش محسوسی داشته و اکثر فعالان حوزه ساخت و ساز ترجیح می‌دهند که با وجود زمان‌بر بودن زمان ساخت، سازه بتنی را انتخاب کنند. این کاهش محبوبیت به نحوی بوده که قیمت تیرآهن کارخانه‌ای مثل ذوب‌آهن در سال گذشته نوسان چندانی نداشته باشد و در مقاطعی از میلگرد هم ارزان‌تر شود. آن هم در حالی که قیمت اکثر مقاطع فولادی در سال گذشته فراز و نشیب زیادی را به خود دید. در این مقاله، مهمترین دلایل کاهش محبوبیت تیرآهن را بررسی می‌کنیم:
1. افزایش قیمت آهن: مهمترین دلیل کاهش محبوبیت سازه فلزی
متأسفانه قیمت آهن در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته و جهش قیمتی آن در 2 سال اخیر، بیشتر از روند طبیعی افزایش قیمت آن در سال‌های گذشته بوده است. تیرآهن نسبت به میلگرد قیمت کمتری به ازای هر کیلو دارد، اما وزن هر شاخه از آن به مراتب بیشتر از وزن یک شاخه میلگرد در سایزهای مختلف است و از آنجایی که در سازه فولادی نسبت به سازه بتنی آهن بیشتری به کار رفته، هزینه ساخت یک سازه فولادی با متراژ و تعداد طبقات یکسان، نسبت به مشابه بتنی آن به مراتب بیشتر است.
البته این موضوع فقط یک روی سکه است. بازگشت سرمایه در ساخت سازه فلزی زودتر اتفاق می‌افتد، چرا که عملیات نصب و سرهم کردن آن به مراتب سریع‌تر از سازه بتنی انجام می‌شود؛ اما اینجا هم یک نقطه ضعف بزرگ وجود دارد و آن هم لزوم پرداخت یکجای هزینه‌ها برای ساخت سازه فلزی است، در حالی که در ساخت سازه بتنی می‌توان با توجه به زمان مورد نیاز برای ساخت هر طبقه، سرمایه لازم برای ساخت طبقات بعدی را جذب نمود.
ساخت سازه‌های 3 تا 5 طبقه به تازگی روند رو به رشدی داشته و در سال 1401 هزینه ساخت هر مترمربع از چنین سازه‌هایی را 7 میلیون و 150 هزار تومان تخمین زده‌اند. البته این قیمت برای سازه‌های بتنی است و در صورت استفاده از سازه فلزی، هزینه‌ها افزایش خواهد یافت.
2. سازه فولادی نیاز به نیروی متخصص بیشتری دارد!
خب طبیعی است که با گران‌تر شدن هزینه ساخت سازه فولادی و اقبال بیشتر به سازه بتنی، بسیاری از نیروهای فعال در حوزه ساخت و ساز، به سراغ یادگیری مهارت‌های مرتبط با ساخت سازه بتنی بروند تا بتوانند درامد بیشتری را کسب کنند. به همین دلیل در شهرهای بزرگ، تعداد اکیپ‌های اجرایی ساخت سازه فلزی در سال‌های اخیر کاهش چشمگیری داشته و اکیپ‌های موجود هم دستمزد بالایی دارند. چرا که جدای از کم‌تر شدن رقیب، کار آن‌ها اصولاً تخصصی‌تر است.
همچنین کار اکیپ‌های ساخت سازه فلزی ممکن است مخاطرات بیشتری داشته باشد، چرا که نصب و برپا کردن سازه فلزی نیاز به کار مداوم در ارتفاع دارد و برقراری یک سیستم ایمن برای کار در ارتفاع، آن هم زمانی که تیری بالای سر نیروها وجود ندارد، یکی از چالش‌های همیشگی و جدی مسئولین ایمنی است.
به همان میزان که نیروی اجرایی برای پروژه‌های دارای سازه فولادی کم پیدا می‌شود، طراحان چنین سازه‌هایی نیز کمیاب هستند. به علت بالا بودن شانس گرفتن پروژه‌های بیشتر و افزایش درامد، طراحان سازه ترجیح می‌دهند که سازه‌های بتنی را طراحی کنند.
یک چالش دیگر، بالا بودن هزینه‌های نظارت بر ساخت سازه‌های فولادی و زمان‌بر بودن این فرایند است. صحیح بودن اتصالات و جوشکاری‌ها در سازه‌های فولادی از منظر ایمنی، حساسیت بالایی دارد و ناظران برای نظارت بر آن، باید حساسیت بیشتری را به خرج دهند.
3. محدودیت‌های اجرایی تیرآهن: از تنوع پایین در بازار داخلی تا نبودن سایزهای بالا!
کاهش اقبال به خرید تیرآهن و افزایش قیمت میلگرد با شیب تندتر، باعث شده که اکثر تولیدکنندگان، تولید میلگرد را در اولویت قرار دهند تا سود بیشتری را کسب کنند. به همین دلیل، تنوع تیرآهنهای موجود در بازار داخلی کم شده است. آن هم تا حدی که برخی از تولیدکنندگان تنها چند سایز از تیرآهن معمولی یا IPE را در بازار داخلی عرضه می‌کنند.
همچنین سازندگان سازه‌های فولادی، در صورت نیاز به تیرآهنهای دارای سایز 30 سانتی‌متر به بالا، معمولاً مجبور به استفاده از تیرآهنهای گران‌قیمت وارداتی هستند یا باید از تیر ورق استفاده کنند که تیرهای ورق گرچه قیمت پایین‌تری نسبت به تیرآهن با سایز مشابه دارند، اما استحکام آن‌ها پایین‌تر است. البته تیرهای ورق یک مزیت بزرگ هم دارند و آن هم این است که می‌توان آن‌ها را در کارگاه ساخت و در هزینه‌ها، صرفه‌جویی کرد.
این در حالی است که سازه بتنی محدودیت‌های زیادی را برای طراحی دارد و ساخت سازه‌های دارای اشکال پیچیده و خاص با تیرآهن، به مراتب راحت‌تر است.
اگر به منظور ساخت سازه‌های بتنی یا فولادی، قصد خرید تیرآهن یا میلگرد را دارید، بررسی دقیق بازار و بررسی قیمت تیرآهن و میلگرد را فراموش نکنید. برای خرید هر کدام از این مقاطع نیز می‌توانید به صفحه اختصاصی آن در سایت آهنگر مراجعه کرده و لیستی از تیرآهن‌ها و میلگردهای تولیدشده توسط کارخانه‌های مختلف و در سایزهای متنوع را ببینید و آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنید. ثبت سفارش از طریق سایت و تماس تلفنی نیز امکان‌پذیر است و با توجه به موقعیت جغرافیایی پروژه‌تان، بار در کمترین زمان ممکن به دستتان خواهد رسید.