ورق گالوانیزه از جمله ورقهایی است که خود در دسته ورقهای سرد قرار میگیرد. این ورق میتواند به 2 روش عمده تولید شود. این روشها به دلیل تفاوت در میزان حرارت مورد استفاده، به 2 نوع گرم و سرد تقسیم میشوند. به همین دلیل به ورق گالوانیزه تولیدشده به روش اول، ورق گالوانیزه گرم و به محصول روش دوم، ورق گالوانیزه سرد میگویند. در ادامه، با 5 تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم آشنا میشوید:
1. روش ساخت ورق گالوانیزه سرد و گرم چه تفاوتی با یکدیگر دارد؟
برای ساخت ورق گالوانیزه گرم، روشهای مختلفی وجود دارد که تولیدکنندگان ورق گالوانیزه در ایران، معمولاً از این روشها برای تولید محصولات خود استفاده میکنند:
• روش حرارتی یا Hot dip galvanizing: این روش قدیمیترین و متداولترین روش تولید ورق گالوانیزه گرم است. در روش حرارتی، ورق سیاه را از یک استخر حاوی فلز روی که دمایی نزدیک به 460 درجه سانتیگراد دارد، عبور میدهند.
• روش گالوانیلیک یا Galvannealing: این روش مشابه روش حرارتی است، با این تفاوت که در روش گالوانیلیک، پس از عبور ورق سیاه از استخر روی مذاب، آن را حرارت می دهند تا پیوند فولاد و فلز روی، مستحکم شود.
• روش پیش گالوانیزه یا Pre-Galvanizing: در این روش ابتدا ورق سیاه را مورد شستشو و اسید شویی قرار می دهند و سپس به حالت رفت و برگشتی آن را از حمام روی مذاب عبور می دهند.
ورق گالوانیزه سرد معمولاً تنها به روش الکتروگالوانیزاسیون یا Electro galvanizing تولید میشود. در این روش از طریق فرایند الکترولیز، یکلایه از سولفات روی به ورق سیاه اضافه میکنند. در روش الکتروگالوانیزه، دمای محلول سولفات روی با دمای اتاق برابر است.
تفاوت خط تولید ورق گالوانیزه گرم و سرد
خط تولید ورق گالوانیزه گرم بهمراتب پیچیدهتر از ورق گالوانیزه سرد بوده و فضای بزرگتری را میطلبد، چرا که همانطور که از نامش مشخص است، این ورق نیاز به فرایند خنکسازی پیش از بستهبندی نیاز دارد و همیشه بخش خنکسازی یکی از بزرگترین بخشهای یک کارخانه تولیدکننده فولاد است. کاهش مصرف مواد اولیه، یکی دیگر از مزایای بزرگ خط تولید ورق گالوانیزه سرد به شمار میرود.
2. ضخامت ورق گالوانیزه گرم چقدر با ضخامت ورق گالوانیزه سرد تفاوت دارد؟
در ساخت ورق گالوانیزه به روش سرد، امکان ایجاد لایه ضخیمی از فلز روی وجود ندارد و معمولاً سطح ورق گالوانیزه سرد زودتر خراشیده میشود. علت آن هم این است که بر اساس استانداردهای ساخت ورق گالوانیزه، امکان ساخت پوشش سرد برای ورق گالوانیزه با ضخامت بیشتر از 25 میکرون وجود ندارد.
در مقابل، روشهای ساخت ورق گالوانیزه گرم بر اساس غوطهوری بوده و این موضوع امکان ایجاد لایههای ضخیمتر را فراهم میکند. به همین دلیل عمر و دوام ورق گالوانیزه گرم به دلیل مستحکمتر بودن رابطه میان لایه روی و فولاد، بیشتر بوده و سطح آن دیرتر خراشیده میشود. یکی از تولیدکنندگان ورق گالوانیزه با ابعاد دقیق، کارخانه امیرکبیر کاشان است.
3. کاربرد ورق گالوانیزه سرد و گرم چقدر متفاوت است؟
از آنجایی که در روش گالوانیزاسیون گرم، حرارت موجب میشود تا فلز روی به فولاد نفوذ کرده و ترکیبی از این دو به وجود بیاید، مقاومت این نوع ورق در برابر خوردگی بیشتر است. این خاصیت شیمیایی ورق گالوانیزه گرم باعث میشود که کاربرد آن بیشتر در جاهایی باشد که نیاز بیشتری به مقاومت در برابر خوردگی وجود دارد. مثل موارد زیر:
• ساخت دکل مخابراتی
• ساخت گاردریل
• لولهکشی آب
• ساخت تیر و دکلهای برق فشارقوی
در مقابل، ورق گالوانیزه سرد به دلیل ضخامت پایینتر در جاهایی کاربرد دارد که نیاز به ظرافت بیشتری بوده و میتوان در هزینهها صرفهجویی کرد:
• ساخت قطعات خودرو
• ساخت پیچ و مهره
• محصولات بهداشتی
• لولههای دارای ضخامت کم
4. استانداردهای ساخت ورق گالوانیزه گرم و سرد چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
در کشور ما تمامی تولیدکنندگان ورق گالوانیزه از استاندارد ملی ISIRI 8459 برای تولید ورق گالوانیزه گرم و سرد استفاده میکنند. این استاندارد به صورت عمومی الزامات روشهای آبکاری فلزات را تشریح میکند و به همین دلیل، این تولیدکنندگان از استانداردهای بینالمللی زیر نیز بهره میبرند:
• استاندارد اروپایی EN 10346 برای ساخت ورق گالوانیزه گرم
• استاندارد آمریکایی ASTM A653 برای ساخت ورق گالوانیزه گرم
• استاندارد استرالیایی AS/NZS 4680 شامل الزامات ساخت، تست و تعمیر انواع ورقهای گالوانیزه
• استاندارد کانادایی CAN/CSA G164 شامل الزامات آبکاری فلزات به منظور استفاده در صنعت مخابرات و برق
برای آشنایی بیشتر با این استانداردها، میتوانید مقاله «استانداردهای ورق گالوانیزه» را مطالعه کنید.
5. ورق گالوانیزه سرد و گرم از نظر ظاهری چقدر با یکدیگر فرق دارند؟
زیبایی ظاهری احتمالاً بزرگترین مزیت ورق گالوانیزه سرد نسبت به نوع گرم آن، به شمار میرود. ظاهر ورق گالوانیزه سرد براق و درخشان است، در حالی که ورق گالوانیزه گرم رنگی مات و کدر دارد. همین موضوع باعث میشود که ورق گالوانیزه سرد در جاهایی که ظاهر اهمیت بیشتری دارد، کاربرد بیشتری داشته باشد.
کدام یک بهتر است؟ ورق گالوانیزه گرم یا سرد؟
یکی از مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار در انتخاب بین ورق گالوانیزه سرد و گرم، قیمت ورق گالوانیزه است. در نظر گرفتن این فاکتور در کنار کاربرد مدنظرتان، میتواند انتخاب بین این 2 ورق را برایتان آسانتر کند. در جدول زیر، میتوانید مهمترین تفاوتهای ورق گالوانیزه سرد و گرم را ببینید:
معیار تفاوت
|
ورق گالوانیزه گرم
|
ورق گالوانیزه سرد
|
روش ساخت
|
غوطهوری در حرارت بالا
|
الکترولیز
|
ضخامت
|
بالا
|
کمتر از 25 میکرون
|
عمر و دوام
|
بالا
|
پایین
|
ظاهر
|
مات و کدر
|
براق و شفاف
|
کاربرد
|
صنایع مخابراتی، برق و لولهکشی آب
|
قطعهسازی خودرو، ساخت پیچ و مهره، محصولات بهداشتی
|
قیمت
|
بالا
|
پایین
|
در انتخاب بین ورق گالوانیزه گرم و ورق گالوانیزه سرد، باید به این نکته توجه داشته باشید که قیمت آنها علاوه بر قیمت آهن آلات، به جنس آلیاژ لایه سطحی آنها نیز بستگی دارد که ممکن است ترکیبی از فلز روی و فلزاتی مثل آلومینیوم یا سیلیکون باشد. اگر میخواهید به غیر از شناسایی تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم، اطلاعات بیشتری در مورد این نوع ورق کسب کنید، راهنمای خرید ورق گالوانیزه را مطالعه کنید.