همان‌طور که می‌دانید انواع لوله به منظور کاربردهای خاصی طراحی و تولید می‌شوند. در این مقاله قرار است به‌طور خاص در مورد لوله گاز صحبت کنیم. استاندارد لولهکشی و انواع لولهکشی گاز دو نکته مهمی است که در ابتدا باید آنها را در نظر بگیرید. طبق استانداردها لولهکشی گاز توکار و روکار 2 روش عمده‌ای است که در سیستم‌های پایپینگ انواع سازه‌ها به کار گرفته می‌شوند.
در ادامه علاوه بر توضیح این دو روش و بیان تفاوتهای لولههای گازی روکار و توکار، به شما خواهیم گفت جوشکاری لوله گاز شهری به چه صورتی انجام می‌شود و عایق‌کاری آنها به چه صورتی خواهد بود. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با جزئیات انواع لولهکشی گاز شهری آشنا شوید.
لولههای گاز از چه جنسی تولید می‌شوند؟
اغلب این کاربرد لوله است که از جنس گرفته تا نحوه ساخت لوله را مشخص می‌کند. با توجه به استانداردهای لولهکشی معمولاً آنها را از جنس فولاد، برنج، مس و پلی‌اتیلن تولید می‌کنند. روش تولید لوله هم بسته به کاربردش می‌تواند به صورت درزدار و بدون درز انتخاب شود. بهتر است قبل از هر چیز مقاله تفاوت لوله بدون درز و درزدار چیست؟ را بخوانید تا بدانید هر کدام چه کاربردهایی دارند.
در مجموع لازم است برای انتقال گاز از لوله‌هایی استفاده شود که مقاومت بالایی در برابر خوردگی داشته باشند. در این میان مقاومت لولههای فولادی گالوانیزه بیشتر بوده و در پروژه‌های حساس باید از این نوع لوله استفاده کرد.
انواع لولهکشی گاز کدم‌اند؟
اغلب انواع لولهکشی گاز را بر اساس نوع به‌کارگیری آنها به دو دسته زیر تقسیم می‌کنند:
1. لولههای گازی توکار
2. لولههای گازی روکار
قبل از خرید هریک از این لوله‌ها راهنمای خرید لوله فولادی را بخوانید تا بتوانید انتخاب درستی داشته باشید.
با انواع استاندارد لولهکشی گاز آشنا شوید
در مورد استاندارد لولهکشی باید بدانید که در حال حاضر لوله گاز روکار اغلب بر مبنای استاندارد ISIRI 3360 در سازه‌های مختلف به کار میرود. لولههای گاز توکار هم بر اساس استاندارد API 5L و استاندارد ملی ISIRI 3574 تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
تفاوت لولههای گازی روکار و توکار چیست؟
یکی از مهمترین تفاوتهای لولههای گازی روکار و توکار در نحوه استفاده آنها است. اغلب لولهکشی گاز توکار نسبت به انواع روکار در معرض آسیب کمتری است.
اگر از قیمت لوله باخبر باشید می‌دانید که قیمت لوله گاز روکار از نوع توکار ارزان‌تر است. یکی دیگر از تفاوتهای لوله گازی روکار و توکار نیز مربوط به کاربرد آنها است. لولههای گازی روکار برای اجرا و راه‌اندازی انشعابات داخل ساختمان یا لولهکشی گاز شهری مورداستفاده قرار می‌گیرند، درحالی‌که لوله گازی توکار، اغلب برای پروژه‌های بزرگ مانند انتقال گاز از شهری به شهر دیگر استفاده می‌شود. به همین دلیل این لوله‌ها باید مقاومت بالایی در برابر ضربه، فرسایش و رطوبت داشته باشند.
از طرفی نصب و تعویض لولهکشی گاز روکار بسیار ساده‌تر از سیستم لولهکشی توکار خواهد بود. از لحاظ سایز و ابعاد نیز لولههای توکار بزرگ‌تر هستند.
اجرای لولهکشی گاز توکار باید چگونه باشد؟
در اجرای لولهکشی گاز توکار رعایت نکات زیر الزامی است:
1. استفاده از اتصالات فولادی بدون درز جوش
2. لزوم جوشکاری اتصالات با روش جوشکاری برق
3. رعایت استاندارد لولهکشی جهت جلوگیری از خوردگی، افزایش دوام و طول عمر آنها
4. رعایت فاصله 10 سانتی از تأسیسات دیگر و کابل‌های برق
5. عدم به‌کارگیری ماسه خشک در کانالی که علاوه بر لوله گاز، سایر تأسیسات نیز اجرا شده است
6. ممنوعیت عبور لوله گاز از میان دهانه چاه آب و فاضلاب
7. لزوم حفاظت از لوله گازهایی که از پارکینگ یا نقاط حساس دیگر عبور کرده‌اند
اجرای لولهکشی گاز روکار چگونه است؟
درصورتی‌که از لوله روکار در سیستم پایپینگ سازه‌ای استفاده می‌شود، بهتر است محل عبور آنها از گوشه‌ها و کناره‌های دیوار باشد. همچنین می‌توان لولههای گازی روکار را رنگ‌آمیزی کرد تا از زنگ‌زدگی و فرسایش آن جلوگیری شود.
جوشکاری لوله گاز چگونه انجام می‌شود؟
جوشکاری لوله گاز نسبت به این که لولهکشی به صورت توکار یا روکار باشد متفاوت خواهد بود. به طور مثال برای جوشکاری در لولهکشی گاز توکار، روش جوشکاری برق با دینام جوش برق به کار میرود.
اما در کل به خاطر داشته باشید که قبل از شروع جوشکاری باید لبه لوله و اتصالات کاملاً تمیز باشند. اگر قرار باشد از جوش لب به لب استفاده کنید باید حواستان به ضخامت لوله و اتصال باشد و در صورتی که ضخامتی کمتر از 3 میلی‌متر دارد، بهتر است تیزی لبه‌ها را با دستگاه مخصوص ملایم کنید. به شما توصیه می‌کنیم علاوه بر جوشکاری با انواع روش‌های خمکاری لوله نیز آشنا شوید تا در صورت لزوم بتوانید آن را به درستی انجام دهید.
عایق‌کاری لولهکشی گاز توکار چگونه انجام می‌شود؟
در عایق‌کاری لولهکشی گاز توکار، پرایمر و نوار پرایمر به کار میرود. به این ترتیب که اول عملیات چربی‌زدایی و زنگ‌زدایی روی لولههای توکار صورت گرفته و سپس بر سطح آنها پرایمر زده می‌شود. بعد از خشک شدن پرایمر هم روی لوله‌ها نوارپیچی می‌شود.
همچنین اگر لوله توکار در معرض باره‌ای خارجی باشد استفاده از غلاف فلزی لازم خواهد بود که در این صورت باید فضای بین لوله و غلاف را با مواد عایق نظیر قیر یا پرایمر پر کرد به نحوی که هیچ نقطه‌ای از لوله به غلاف متصل نباشد. از سوی دیگر باید 2 طرف غلاف را نیز توسط لاستیک‌های مخصوص مسدود کرد.
بهترین تولیدکنندگان لوله گاز کدام‌اند؟
ازجمله بهترین تولیدکنندگان لوله گاز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. گروه صنعتی سپاهان (تولیدکننده انواع لوله گازی روکار و توکار به روش لوله درزدار و لوله بدون درز)
2. گروه کارخانجات تولیدی صنعتی کچو (تولیدکننده انواع لوله گازی روکار و توکار)
عوامل مؤثر بر قیمت لوله گاز کدام‌اند؟
قیمت لوله گاز هم مانند قیمت اهن‌الات دیگر به وزن، سایز، برند تولیدکننده، میزان عرضه و تقاضا، نوسانات نرخ ارز، قیمت شمش فولادی و ... بستگی دارد. در حال حاضر به دلیل نوسانات قیمت اهن‌الات، اگر خریدار لوله گاز هستید بهتر است قبل از خرید از چند منبع معتبر استعلام قیمت آن را بگیرید. البته قبل از آن سری هم به جدول وزن و اشتال لوله بزنید.
لولهکشی گاز شهری به چه ترتیبی صورت می‌گیرد؟
بخشی از لولهکشی گاز شهری به داخل ساختمان برمی‌گردد که مالک مسئولیت اجرای آن را به عهده دارد. البته در نظر داشته باشید که شما تنها اختیار لولهکشی بعد از کنتور خود را دارید و هرگونه اقدام بیرون از محدوده ساختمان ممنوع است. برای دریافت انشعاب هم باید مراحل اداری لازم را طی کنید.
دودکش لوله گاز چیست؟
اگر قرار باشد سیستمی با فرایند احتراق در سازه به کار رود، حتماً باید یک دودكش به‌منظور انتقال گازهای محفظه احتراق به بیرون از ساختمان در نظر گرفت که به آن دودکش لوله گاز می‌گویند. مهندس ناظر گاز دارای صلاحیت و مورد تأیید وزارت مسکن، شخصی است که وظیفه کنترل ابعاد دودکش‌ها و مسیر تهویه را بر عهده دارد.
در این مقاله تفاوتهای انواع لولهکشی گاز بر اساس استاندارد لولهکشی موجود، بیان شد. 2 روش لولهکشی گاز توکار و روکار معرفی شد و کاربردها، مزایا و معایب هر یک مورد بررسی قرار گرفت تا شما با مطالعه این موارد بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.