بازارهای ایران در انتظار نتایج انتخابات امریکا
سکته قیمت دلار همزمان با احتمال پیروزی جو بایدن
به گزارش اقتصاد آنلاین در چند روز اخیر بازارهای دارایی ایران دستخوش اخبار لحظه‌ای پیشتازی هر یک از کاندیداهای جمهوری‌خواه و دموکرات امریکا بوده و با شوک‌های ریزشی قیمت‌ها مواجه شدند.
روز چهارشنبه هفته گذشته با اعلام آرای اولیه انتخابات امریکا که نشان‌دهنده پیروزی ترامپ بود، دلار با افزایش قیمت مواجه شد و نرخ آن به 30 هزار تومان هم رسید؛ اما پنجشنبه ورق برگشت و شانس بایدن برای پیروزی بیشتر شد، همین امر سبب شد تا نرخ دلار با افت 10 درصدی، به‌یک‌باره تا 26 هزار و 800 تومان کاهش یابد.
قیمت سکه نیز با کاهش 15 درصد همراه شد و از 14 میلیون و 600 هزار تومان به 12 میلیون و 500 هزار تومان رسید. عدد واقعی حباب قیمتی دلار در بازار دارایی ایران، به‌طور روشن مشخص نیست. حالا که افت موقتی در بازارهای دارایی ایجاد شده، سؤال این است که این کاهش قیمت‌ها قرار است در چه سطحی دنبال شود؟
در این خصوص وحید شقاقی‌شهری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی بیان کرده است: «جو بایدن در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری برای بازگشت به توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام شرط خواهد گذاشت، بااین‌حال رویه کاهشی قیمت ارز احتمالاً در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت و با آزاد شدن بخشی از منابع ارزی ایران از کشورهای دیگر در ماه‌های بعدی پیش‌بینی می‌شود قیمت دلار تا مرز ۲۰ هزار تومان افت کند. با روی کار آمدن جو بایدن تورم کنترل خواهد شد و رکود هم افزایش پیدا می‌کند».
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در خصوص قیمت واقعی دلار در بازار نیز اظهار داشت: «عدد واقعی دلار محاسبه نشده و نمی‌توان برآورد دقیقی هم از آن داشت؛ در پیش‌بینی نرخ دلار باید احتمالات مختلفی را در نظر گرفت و این موضوع به عوامل گوناگونی نظیر میزان بدهی خارجی، میزان تورم داخلی، ناترازی ارزی، میزان قاچاق کالا به کشور و خروج سرمایه از اقتصاد و نیز میزان صادرات نفت و... وابسته است».
وحید شقاقی‌شهری در ادامه نیز در مورد عوامل روانی تأثیرگذار بر قیمت دلار توضیح داد: «در کنار این عوامل اصلی که قیمت دلار را تعیین می‌کند انتظارات تورمی و عوامل روانی نیز در قیمت‌گذاری دلار مؤثر است، اما آنچه در این مدت شاهد آن بودیم این است که چند هفته قبل نرخ دلار بین ۳۰ تا ۳۲ هزار تومان در نوسان بود که علت آن تشدید تحریم‌ها و موضوع انتخابات امریکا و عوامل بیرونی و بلوکه شدن ارزهای ایران در کشورهای دیگر بود».
این اقتصاددان در خصوص شرایط اقتصادی ایران با روی کار آمدن بایدن نیز گفت: «درصورتی‌که «جو بایدن» بر سر کار بیاید و وضعیت صادرات نفت هم بهبود پیدا کند شرایط اقتصادی بهتر خواهد شد، ضمن آنکه با آزاد شدن بخشی از منابع ارزی ایران از کشورهای دیگر در ماه‌های بعدی پیش‌بینی می‌شود قیمت دلار تا مرز ۲۰ هزار تومان افت کند و شاهد کاهش ۱۰ هزار تومان دیگر از قیمت دلار باشیم. او می‌گوید: روند کاهشی نرخ دلار چندان دور از انتظار نیست، زیرا بازار ارز ایران روز پنجشنبه و با نزدیک شدن «جو بایدن» به پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا واکنش نشان داد و به رقم ۲۶ هزار و ۷۰۰ تومان رسید و این روند در هفته‌های آتی ادامه‌دار خواهد بود».
حباب ۱۰ هزارتومانی نرخ دلار
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به حباب 10 هزارتومانی نرخ دلار بیان کرد: «در صورت آزاد شدن منابع ارزی بلوکه‌شده ایران که بر اساس برآوردها رقمی در حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار است ریزش قیمت دلار آغاز می‌شود و این حباب به‌سرعت تخلیه خواهد شد. البته نکته دیگری هم وجود دارد و آن هم حضور ترامپ تا ۲.۵ ماه دیگر بر سر امور کشور است و نمی‌توان به‌صورت قطعی رقم دلار را پیش‌بینی کرد. این اقتصاددان با اشاره به فشار عرضه دلار به بازار بر این باور است که با توجه به حضور سیاست‌گذار پولی در بازار ارز، دلارهای خریداری‌شده از سوی مردم نیز روانه بازار شده و به‌سرعت جمع‌آوری خواهد شد. این عامل نیز بر ریزش قیمت دلار مؤثر خواهد بود».
وی در ادامه اظهار داشت: «بنده معتقدم درصورتی‌که ترامپ مجدداً رئیس‌جمهور امریکا می‌شد با تشدید تورم و کاهش رکود روبه‌رو بودیم و درصورتی‌که «جو بایدن» رئیس‌جمهور امریکا شود با کنترل تورم و تعمیق رکود مواجه خواهیم شد».
وحید شقاقی‌شهری درباره امکان ادامه مذاکرات ایران با امریکا بیان کرد: «تا ۲.۵ ماه دیگر ترامپ همچنان رئیس‌جمهور امریکا باقی می‌ماند و پس‌ازآن در دی و بهمن‌ماه سال جاری «جو بایدن» بر سر کار خواهد آمد و انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نیز در خردادماه سال ۱۴۰۰ خواهد بود و تا زمانی که دولت ایران مستقر شود شهریورماه خواهد شد و مسلماً مذاکرات با امریکا در دولت بعدی ایران صورت خواهد گرفت».
این اقتصاددان در مورد شرایط مذاکرات نیز عنوان کرد: «البته باید دید سیاست دولت این رئیس‌جمهور در خصوص مذاکرات چگونه خواهد بود، زیرا بخشی از تحریم‌های ایران ذیل حضور ایران در لیست سیاه FATF است و حذف شدنی و مشخص نیست در مذاکرات بعدی بین ایران و امریکا چه پیش‌شرط‌هایی مطرح می‌شود و آیا در دور جدید مذاکرات این پیش‌شرط‌ها پذیرفته خواهد شد یا خیر».
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی معتقد است: «درصورتی‌که ریاست‌جمهوری ترامپ تداوم می‌یافت؛ بلاتکلیفی و انتظارات سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی برطرف می‌شد زیرا سیاست‌های او مشخص‌تر بود و تکلیف‌شان روشن، اما در حال حاضر سرمایه‌گذاران و حتی مصرف‌کنندگان نیز به دلیل «عدم قطعیت» و انتظار ریزش قیمت‌ها از سرمایه‌گذاری در بخش مسکن، خودرو و... صرف‌نظر می‌کنند تا زمانی که قیمت‌ها افت بیشتری پیدا کنند، زیرا ترس از متضرر شدن دارند و درنتیجه دوره انتظار و رکود در جامعه عمیق‌تر خواهد شد».
وحید شقاقی‌شهری با اشاره به طولانی بودن مذاکرات قبلی در خصوص زمان انجام مذاکرات احتمالی آتی گفت: «در سری قبل مذاکرات بین ایران و امریکا قرار بود ۶ ماهه به اتمام برسد که ۲.۵ سال طول کشید و با توجه به تغییرات دولتمردان در هر دو کشور همین مدت را نیز باید برای مذاکرات پیش رو در نظر گرفت و این زمان‌بر شدن منجر به بلاتکلیفی و رکود در اقتصاد ایران خواهد شد».
حال با گذشت 4 روز از انتخابات ریاست جمهوری امریکا هنوز نتیجه نهایی اعلام نشده است؛ اما چیزی که تاکنون از آمار و ارقام برمیاید، جو بایدن پیروز انتخابات خواهد بود. باید دید در این صورت بازارهای مالی ایران چه واکنشی را به این نتیجه نشان خواهند داد و آیا می‌توان به کاهش بیشتر قیمت ارز و نرخ تورم امیدوار بود!