آیا می‌دانید نبشی و ناودانی چه نقشی در تأمین ایمنی سازه ایفا می‌کنند؟ میلگرد و تیرآهن تنها مقاطع فولادی تأثیرگذار در ایمنی سازه نیستند و بدون کمک نبشی (angel)، ناودانی، پروفیل و مقاطع فولادی مشابه، تنها یک اسکلت ایمن و پایدار خواهید داشت. یکی از مهم‌ترین کاربردهای نبشی در ساختمان‌سازی، نبشی کشی ساختمان است که با خواندن این مقاله، با اصول نبشی کشی ساختمان، نحوه نبشی کشی ساختمان بتنی، سایز نبشی کشی ساختمان، نحوه نبشی کشی ستون بتنی، فیلم آموزش نبشی کشی ساختمان و تصاویر نبشی کشی ساختمان آشنا می‌شوید.
منظور از نبشی کشی ساختمان چیست و چه کاربردی دارد؟
نبشی کشی ساختمان یا همان شاسی کشی یکی از راههای افزایش مقاومت ساختمان در برابر وزش باد و زلزله و نشست ناشی از تغییرات جوی است. با استفاده از نبشی کشی ساختمان، نوعی سازه فلزی در دیوار و بین ستون‌ها ایجاد می‌کنند که آجر یا بلوک‌های سیمانی و سفالی، بین اجزای این سازه فلزی قرار می‌گیرد. همچنین قیمت نبشی مورد استفاده در نبشی کشی، می‌تواند تأثیر زیادی در قیمت تمام شده سازه داشته باشد.
وظیفه سازه نبشی کشی شده، انتقال نیروهای خارجی از دیوار به زمین است و وجود نبشی کشی ساختمان در آن دسته از سازه‌های فلزی که از بلوک‌های سفالی یا آجر برای ساخت سیمان استفاده می‌کنند، ضروری بوده و نوعی اتصال فلزی در ساختمان ایجاد می‌کند. البته نبشی کشی بایستی در هر 2 نوع سازه فلزی و بتنی اجرا شود و عدم اجرای صحیح آن مطابق با ضوابط و دیتیل‌های اجرایی، می‌تواند در آینده خسارات ناگواری را به بار آورد.
تفاوت نبشی کشی ساختمان و وال پست چیست؟
نبشی کشی ساختمان در اصل یکی از انواع وال پست است. وال پست یا نگه‌دارنده دیوار در اصل کلافی آهنی است که با استفاده از یکی از مقاطع فولادی مثل نبشی، ناودانی یا قوطی پروفیل یا ترکیبی از آن‌ها ساخته شده و عضوی غیر سازه‌ای به شمار می‌رود. وال پست برای ایجاد درگیری کامل دیوار با سازه ساخته شده و کل سازه اعم از اسکلت و اعضای غیر سازه‌ای را یکپارچه می‌کند.
وال پست به 2 دسته عمودی و افقی تقسیم می‌شود. وال پست عمودی تیر طبقه پایین را به تیر طبقه بالایی متصل می‌کند. وال پست عمودی بیشتر برای دهانه‌های بزرگ به کار می‌رود. وال پست افقی، همان اسکلت فلزی ساخته شده از نبشی، سپری و ناودانی است که در دیوار تعبیه شده و آن را به ستون متصل می‌کند.
با چگونگی اجرای نبشی کشی ساختمان در سازه فولادی و نما آشنا شوید
نحوه اجرای نبشی کشی ساختمان در سازه‌های فلزی، بتنی و نمای ساختمان و همچنین اصول نبشی کشی ساختمان ها با یکدیگر تفاوت دارد. به عنوان مثال نحوه نبشی کشی ساختمان بتنی و
نبشی کشی دیوار روش های متفاوتی دارد.اگر در ساخت دیوارها از پنل های سهبعدی استفاده شود، نیازی به نبشی کشی نیست، چرا که در داخل دیوارها شبکه میلگرد وجود داشته و این میلگردها ایمنی لازم را برای دیوار و سازه تأمین می‌کنند. نحوه اجرای نبشی کشی در سازه‌های فلزی و نمای ساختمان را در ادامه می‌بینید:
چگونگی اجرای نبشی کشی ساختمان در سازه فولادی
اجرای وال پست در سازه فلزی بسیار آسان‌تر از سازه بتنی است. چرا که معمولاً صفحات ستون و پلیت‌ها از قبل در سازه تعبیه شده‌اند. در این نوع سازه برای ایجاد اتصال فلزی در ساختمان، دیگر نیازی به تخریب و اضافه کردن یک بخش به سازه مانند پلیت نبوده و می‌توانید نبشی‌های عمودی را با استفاده از جوشکاری به تیرهای افقی بالا و پایین و همچنین ستون‌ها، متصل کنید. اتصال نبشی به تیر و ستون، می‌تواند با استفاده از تفنگ میخکوب یا تسمه فولادی نیز انجام شود.
چگونگی اجرای نبشی کشی در نمای ساختمان
نحوه اجرای شاسی کشی در نمای ساختمان، به نوع مصالح مورد استفاده در نازک‌کاری و طراحی نمای ساختمان بستگی دارد، اما به‌صورت کلی نبشی کشی نما، شالوده و بنیان طراحی نما بوده و فرورفتگی یا برجستگی‌های موردنظر را ایجاد می‌کند. در ساخت نماهای سنگی و سیمانی، باید ابتدا نبشی‌های عمودی و افقی به تیر و ستون‌ها جوش دهید و پس از اجرای زیرسازی با میلگرد، اطراف کلاف نبشی را با کمک رابیتس و سیم گالوانیزه، ببندید.
در ساخت سازه‌های بتنی و فلزی باید به این نکته توجه کرد که نبشی کشی دیوارهای پیرامونی با بیرونی، الزامی است؛ اما شاسی کشی تیغه‌های داخلی به طول و ارتفاع تیغه بستگی دارد.
همچنین به‌صورت کلی تیغه‌ها بایستی داخل نبشی‌کشی‌های اصلی که با ضدزنگ و توری مرغی محافظت شده‌اند، مهار شوند.
نبشی کشی ساختمان بتنی چگونه انجام می‌شود؟
نبشی کشی ساختمان بتنی معمولاً به دو روش انجام می‌شود. در روش اول نبشی کشی پیش از بتن‌ریزی انجام می‌شود. در این روش ابتدا نبشی‌ها، صفحه‌ستون‌ها و ... به میلگردها و نبشی کشی ستون بتنی متصل می‌شوند و پس از بتن‌ریزی انجام می‌شود.
در روش دوم، نبشی کشی ساختمان بتنی پس از بتن‌ریزی انجام می‌شود. در این روش از تفنگ‌های مخصوصی برای متصل کردن نبشی‌ها به نبشی کشی ستون بتنی استفاده می‌کنند.
سایز نبشی کشی ساختمان چیست؟
برای نبشی کشی ساختمان از نبشی‌های بال مساوی سایز 50*50 تا 150*150 میلی‌متر استفاده می‌کنند که به جدول وزنی این نبشی‌ها، اصطلاحاً جدول سایز نبشی کشی ساختمان می‌گویند. انتخاب سایز مناسب نبشی از این جدول به اصول نبشی کشی ساختمان بستگی دارد. به عنوان مثال سایز نبشی مناسب برای اتصال به ستون با نبشی مناسب برای اتصال به فونداسیون، متفاوت است.
مهم‌ترین نکاتی که باید در اجرا و طراحی نبشی کشی ساختمان در نظر بگیرید
اگر کمی با این حوزه آشنا آشنا باشید متوجه می‌شوید که نقشه خوانی نبشی کشی ساختمان، نیاز به آگاهای و اطلاعات از نحوه نقشه خوانی کل نبشی کشی ساختمان دارد و همچنان ضوابطی هم دارد. در دیتیل (جزئیات) نقشه‌کشی ساختمان، معمولاً بخشی به نبشی کشی دیوارهای داخلی، خارجی و نما اختصاص دارد که نکات زیر، معمولاً در اکثر این دیتیل‌ها مشترک است:
- از آنجاییکه معمولاً اتصال نبشی به ستون و تیر توسط میلگرد آجدار انجام می‌شود، بایستی در نبشی کشی قائم در فواصل یک متری، شاخک‌هایی را توسط میلگرد آجدار به نبشی جوش دهید تا دفع نیروهای وارده توسط دیوار، به‌صورت یکدست انجام شود.
- برای ایجاد اتصال بهتر بین نبشی و دیوار و جلوگیری از ترک خوردن ناشی از حرکت‌های جانبی ساختمان، بایستی روی قسمت نبشی کشی شده را با رابیتس یا توری مرغی پوشانده و با سیم گالوانیزه محکم کنید.
- اجرای نبشی‌های عمودی و افقی باید به‌صورت دو طرفه باشد. در صورتی که نبشی‌ها را به‌صورت پشت به پشت اجرا نکنید، از استحکام سازه شما کم خواهد شد.
- ضخامت نبشی موردنظرتان را باید پس از محاسبه میزان لنگر وارد شده به بال افقی نبشی انتخاب کنید.
- در صورتی که بیس‌پلیت‌ها قبل از بتن‌ریزی نصب نشده باشند، بایستی آن‌ها را توسط رول بولت به تیرهای بالا و پایین متصل کنید.
- شاغول بودن و هم‌راستایی افقی نبشی کشی را بایستی توسط ریسمان کشی کنترل کنید.
اصول نبشی کشی ساختمان چیست؟
اصول نبشی کشی ساختمان همان الزاماتی هستند که بایستی بر اساس استانداردهای 2800 (آیین‌نامه مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله) و مقررات ملی ساختمان، آن‌ها را در اجرای وال پست یا نبشی کشی، رعایت کنید. مهم‌ترین ضوابط نبشی کشی ساختمان بر اساس این آیین‌نامه‌ها، به شرح زیر است:
- در تمامی بازشوها باید از وال پست استفاده شود.
- دیوارهای داخلی یا تیغه‌هایی که ارتفاع آن‌ها بیشتر از 1.8 متر است باید از نظر جانبی به سازه مهار شوند.
- حداکثر طول مجاز هر دیوار غیر سازه‌ای موجود بین دو کلاف قائم، نباید از 6 متر یا 40 برابر ضخامت تجاوز کند.
- حداکثر ارتفاع دیوارهای غیرسازه‌ای نباید بیشتر از 5.3 متر باشد و در صورت تجاوز از این ارتفاع، باید برای مهار آن از وال پست استفاده کرد.
- لبه‌های قائم تیغه‌ها باید به یک دیوار عمود، یک تیغه دیگر یا وال پست متصل شوند.
- لبه‌های افقی تیغه‌ها یا دیوارهای غیر سازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد باید به‌وسیله کلاف فولادی؛ ناودانی سایز 6 یا بتن مسلحی که مقطعی معادل دارد، به دیوارهای اصلی متصل شوند.
فراموش نکنید که در صورت عدم رعایت ضوابط نبشی ساختمان و فروریختن دیوارها توسط باد یا زلزله، مهندس ناظر ساختمان مقصر بوده و مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.
برای مشاهده مقاله راهنمای خرید نبشی کلیک کنید
نظارت بر نحوه نبشی کشی ساختمان ضروری است، چراکه به عنوان مثال در صورت انتخاب نبشی با سایز و ضخامت نامناسب یا شاقول نبودن نبشی کشی ساختمان، ایمنی سازه پایین می‌آید. برای آشنایی با اصول نبشی کشی ساختمان، نحوه نبشی کشی ساختمان بتنی، سایز نبشی کشی ساختمان، نحوه نبشی کشی ستون بتنی و تصاویر نبشی کشی ساختمان می‌توانید آیین‌نامه ایمن‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله را از باکس زیر دانلود کرده و مطالعه کنید. پیش از خرید نبشی، کسب اطلاعات در مورد بازار و قیمت آهن را نیز فراموش نکنید.