سازمان بورس کالا یکی از نهادهای زیرمجموعه سازمان بورس اوراق بهادار محسوب می‌شود. خرید مقاطع فلزی از بورس کالا یکی از روش‌های جدید معامله محصولات فولادی ازجمله میلگرد بوده که با استقبال خوبی روبرو شده است. هم‌اکنون بسیاری از کالاهای صنعتی، معدنی، شمش طلا، پتروشیمی، محصولات کشاورزی و فرآورده‌های نفتی در این بازار معامله می‌شوند. پس از نوسانات قیمت آهن و مقاطع فولادی از جمله میلگرد، به منظور تثبیت قیمت‌ها، این محصولات نیز در دسته محصولات صنعتی در بورس کالا عرضه شدند تا قیمت‌ها به ثبات برسند.
در این مقاله سعی شده تا در مورد خرید آهن‌آلات از بورس، اطلاعات کاملی به شما داده شود. در ادامه درباره مقاطع فلزی عرضه‌شده مثل میلگرد بورسی، شرکت‌های عرضه‌کننده، مراحل خریدوفروش مقاطع فولادی در بورس کالا و نحوه تعیین نرخ مقاطع فولادی در بورس کالا بحث خواهد شد.
کدام مقاطع فلزی در بورس کالا عرضه می‌شود؟
در بورس کالا 6 تالار (رینگ) به نام‌های پتروشیمی، فرعی، صنعتی، صادراتی، فرآورده‌های نفتی و تالار طلا وجود دارد که برای ثبت سفارش در هریک از این تالارها زمان‌بندی خاصی مقرر شده است.
بیشترین حجم معاملات بازار فیزیکی بورس کالا مربوط به عرضه محصولات صنعتی است. در تالار صنعتی محصولات در ۶ گروه کالایی و ۲۳ زیرگروه و ۵۰ نوع کالا عرضه می‌شود. یکی از گروه‌های کالایی این تالار، مربوط به مقاطع فلزی عرضه‌شده در بورس است. در گروه فولاد 4 زیرگروه به نام‌های مقاطع طولی، مقاطع تخت، شمش و قراضه قرار دارند که در هر زیرگروه یکسری از مقاطع فلزی عرضه‌شده در بورس دادوستد می‌شوند.
1. مقاطع فولادی قابل معامله در زیرگروه مقاطع فولادی طولی
- > تیرآهن
- > میلگرد
- > نبشی
- > ناودانی
- > سیم فولادی
- > میلگردهای صنعتی
2. مقاطع فولادی قابل معامله در زیرگروه مقاطع فولادی تخت
- > ورق گرم
- > ورق سرد
- > ورق گالوانیزه
- > ورق قلع اندود
- > ورق رنگی
- > تسمه پهن فولادی
- > تسمه باریک فولادی
در حال حاضر مقدار ورق‌های فولادی قابل عرضه در بورس به شرح ذیل است:
- ورق گرم B به مقدار 90216 تن
- ورق گرم C به مقدار 28207 تن
- ورق سرد B به مقدار 58585 تن
- ورق گالوانیزه به مقدار 6944 تن
- ورق قلع اندود به مقدار 4141 تن
3. مقاطع فولادی قابل معامله در زیرگروه شمش‌ها
4. مقاطع فولادی قابل معامله در زیرگروه قراضه
- > ضایعات سنگین‌بار HMS1
- > ضایعات سنگین‌بار ویژه HMS1
- > ضایعات سبک با ضخامت‌های پایین HMS2
- > ضایعات سبک مخلوط (فله) HMS3
در حال حاضر زمان‌بندی عرضه مقاطع فولادی در بورس به صورت زیر است:
- >انواع ورق: روزهای دوشنبه و سه‌شنبه
- >انواع شمش و تختال: روش سه‌شنبه
- >انواع میلگرد: روز چهارشنبه
کدام کارخانه‌ها مقاطع فولادی خود را در بورس عرضه می‌کنند؟
در حال حاضر تعداد زیادی از کارخانه‌های فولادی تولیدکننده میلگرد، تیرآهن، ورق‌های فولادی، شمش و غیره محصولات خود را در بورس عرضه می‌کنند؛ که در لیست زیر می‌توانید اسامی آن‌ها را مشاهده فرمایید:
- > شرکت آذر فولاد امین
- > شرکت فولاد کاوه جنوب کیش
- > شرکت فولاد عتیق آذر سهند
- > شرکت آهن و فولاد ارفع
- > مجتمع فولاد مبارکه اصفهان
- > شرکت فولاد کویر دامغان
- > شرکت فولاد آذربایجان
- > مجتمع فولاد خراسان
- > صبا فولاد زاگرس
- > شرکت پرشین فولاد آریا
- > شرکت گسترش فولاد فجر آذربایجان
- > شرکت صنایع آهن و فولاد سرمد ابرکوه
- > شرکت تولید فولاد تارا شمش یزد
- > مجتمع ذوب‌آهن فولاد خزر
- > مجتمع ذوب‌آهن و نورد کرمان
- > مجتمع صنعتی ذوب‌آهن پاسارگاد
- > تولیدی فولاد سپید فراب کویر
- > مجتمع فولاد روهینا جنوب
- > شرکت فولاد آتیه خاورمیانه
- > شرکت فولاد آذربایجان
- > شرکت فولاد ارگ تبریز
- > مجتمع فولاد ظفر بناب
- > مجتمع فولاد ظفر نوین گستر بناب
- > شرکت فولاد امیرکبیر خزر
- > مجتمع ذوب‌آهن اصفهان
- > شرکت فولاد خرمدشت تاکستان
- > مجتمع فولاد خوزستان
- > مجتمع معدنی و صنعت آهن فولاد بافق
- > شرکت فولادسازان کیوان یزد
- > شرکت فولاد سیرجان ایرانیان
- > شرکت نورد فولاد صنعتی و ساختمانی یزد
- > شرکت تولیدی صنعتی اصفهان در
- > شرکت ذوب‌آهن سپهر شرق
- > شرکت ذوب و نورد زرفام
خرید و فروش مقاطع فولادی در بورس چه مراحلی دارد؟
مراحل خریدوفروش مقاطع فولادی در بورس کالا به این صورت است که ابتدا باید یک کارگزار برای ارائه سفارش خرید یا خریدوفروش سهم انتخاب کرده واز این طریق کد مشتری در بورس کالا را دریافت نمایید.
1 مدارک لازم برای دریافت کد مشتری افراد حقیقی
- > فتوکپی شناسنامه
- > فتوکپی کارت ملی
- > فرم درخواست کد مشتریان حقیقی
2 مدارک لازم برای دریافت کد مشتری متقاضیان حقوقی
- > فتوکپی روزنامه رسمی ثبت شرکت
- > فتوکپی روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت
- > فتوکپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت‌مدیره شرکت
- > فرم درخواست کد مشتریان حقوقی
پس از دریافت کد مشتری، در ادامه مراحل خریدوفروش مقاطع فولادی در بورس کالا برای هر بار معامله باید فرم درخواست خرید را در زمان مقرر به کارگزاری تحویل نمایید. البته در مورد خریدوفروش برخی مقاطع فولادی مانند میلگرد نیاز به ارائه یک سری مدارک خاص مانند پروانه ساختمان دارید. این قانون از ایجاد بازار سیاه جلوگیری می‌کند.
کارگزار پس از دریافت فرم، درخواست را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت امکان وارد رقابت با دیگر کارگزاران در تالار می‌شود. پس از انجام معامله، اطلاعات و جزئیات آن ازجمله حق‌الزحمه کارگزاری، عوارض بورس و قانون و… را طی یک اطلاعیه به اطلاع خریدار می‌رساند.
خریدار نیز 3 روز فرصت دارد تا مابقی مبلغ کالا را تسویه نماید. دقت داشته باشید که نام واریز کننده وجه کالا باید با نام خریدار یکسان باشد. پس از صدور حواله فروش، بار برای حمل و بارگیری آماده می‌شود.
خريد مقاطع فولادی (به‌استثنای میلگرد و تیرآهن) در بورس كالا تنها براي متقاضیان حقوقی ممکن است که پروانه بهره‌برداری مرتبط را دارند. همچنین خریدار باید با مراجعه به اداره صنعت و معدن استان خود در سامانه بهين ياب تائيد شود.
3. مراحل انجام معامله
معاملات در بورس به 2 روش حراج حضوری و حراج پیوسته انجام می‌گیرد که در ادامه به توضیح مراحل هر یک می‌پردازیم.
1. مراحل انجام معاملات بورس کالا به روش حراج حضوری
- > پیش‌گشایش
- > مظنه‌یابی
- > رقابت
- > نظارت
- > عرضه مازاد
2. مراحل انجام معاملات بورس کالا به روش حراج پیوسته
- > پیش‌گشایش
- > مرحله گشایش
- > مرحله پیوسته
- > مرحله حراج تک قیمتی پایانی
- > مرحله معاملات پایانی
4. نرخ مقاطع فولادی در بورس کالا
در مورد نحوه تعیین نرخ مقاطع فولادی در بورس کالا باید گفت که ناظر بازار برای هر زیرگروه موارد خاصی را در نظر می‌گیرد. برای تعیین نرخ عرضه شمش فولادی در بورس کالا، قیمت فوب شمش صادراتی ایران در خلیج‌فارس و نرخ ارز نیمایی در نظر گرفته می‌شود.
در مورد قیمت میلگرد نیز میانگین قیمت هفتگی شمش فولادی در نظر گرفته می‌شود. قیمت ورق گرم در معاملات بورس کالا بر اساس قیمت جهانی تعیین شده و قیمت پایه ورق سرد نیز بر مبنای قیمت میانگین کشف‌شده ورق گرم تحویلی به مشتریان خواهد بود.
تعیین نرخ مقاطع فولادی در بورس کالا چگونه انجام می‌شود؟
تعیین نرخ مقاطع فولادی در بورس، بر اساس شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد صورت می‌گیرد. بر اساس این شیوه‌نامه در صورت تدوام کاهش تقاضا در طول یک هفته به میزان 50 درصد، قیمت پایه مقاطع فولادی باید 5 درصد کم شود. از هفته دوم بهمن اما بورس کالا با توجه به اختیارات جدید خود، قیمت پایه برخی مقاطع فولادی مانند شمش را بیش از 5 درصد کاهش داد و به همین دلیل در همین هفته، میزان تقاضا برای خرید شمش افزایش یافت. سایر ضوابط معامله مقاطع فولادی در بورس کالا، به شرح زیر است:
- > مبنای رقابت در معاملات بورسی تنها رقابت بوده و فروش به یکی از روش‌های حراج صورت می‌پذیرد.
- > فروش بر اساس اولویت قیمت صورت می‌گیرد.
- > اگر پیشنهاد قیمت چند خریدار با یکدیگر مساوی باشد، اولویت زمانی ورود سفارش در نظر گرفته می‌شود.
- > خریدوفروش کالاها در تالارهای داخلی بر مبنای ریال ایران صورت می‌پذیرد.
- > معاملات نمادهای معاملاتی صرفاً در بازار و تابلو معین‌شده انجام می‌گیرد.
1. انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
- > قرارداد نقدی
- > قرارداد نسیه
- > قرارداد سلف
- > قرارداد آتی
- > قرارداد اختیار خرید
- > قرارداد اختیار فروش
2. اقدامات پیش از عرضه
- > کالاها قبل از معامله باید مراحل اخذ تأییدیه را طی کنند.
- > کارگزار عرضه‌کننده باید فرم سفارش فروش را حداکثر تا ساعت 12 ظهر روز کاری قبل از روز عرضه به بورس ارائه نماید.
3. موارد قابل‌ذکر در اطلاعیه عرضه منتشره توسط بورس
- > محدودیت نوسان قیمت پایه
- > محدودیت نوسان قیمت مجاز در صورت وجود
- > واحد پایه تخصیص
- > حداقل خرید
- > حداقل خرید جهت کشف نرخ
- > حداقل تغییر قیمت سفارش
- > حداکثر خرید در صورت وجود
درنهایت توصیه می‌کنیم با توجه به شرایط بازار بورس کالا که چندان قابل پیش‌بینی نیست با دانش کافی و کسب اطلاعاتی مثل آشنایی با شرکت های بورسی صنعت فولاد و محصولات آن‌ها، به سرمایه‌گذاری در این حوزه بپردازید. اطلاعات بیشتر برای ورود به بازار بورس مقاطع فولادی را در بلاگ آهنگر بخوانید.