ورق آجدار یا همان چکر پلیت، یکی از محصولات فولادی است که به احتمال بسیار زیاد در زندگی روزمره‌تان با آن سر و کار داشته‌اید. لبه‌های سکوی ایستگاه مترو مثالی بارز از کاربرد ورق آجدار در زندگی روزمره هستند. ورق آجدار برای اولین بار در سال 1820 تولید شد و پس‌ازآن در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گرفت.
آج‌های موجود روی سطح این ورقها سبب خواهد شد تا در سطوح شیب‌دار و سطوحی که احتمال لغزش در آن‌ها وجود دارد ایمنی بیشتری فراهم شود.
ورق آجدار در جنسها و اشکال مختلف موجودند که بهتر است بسته به محیط جغرافیایی و نوع کاربری مورد انتظار انتخاب شود.
این ورق در بازار ایران با نام ورق شطرنجی یا چکر پلیت، ورق کف‌سازی، گل ورق و ورق برجسته هم شناخته میشود. در حال حاضر علاوه بر واردات این محصول از کشورهای دیگر، تعدادی از کارخانه‌های داخلی مانند فولاد مبارکه اصفهان نیز این ورق را تولید می‌نمایند.
در ادامه این مقاله پس از پاسخ به سؤال «چکر پلیت چیست؟»، به بررسی و معرفی بیشتر ورق آجدار و انواع، ابعاد و وزن ورق آجدار، تفاوت ورق آجدار پرسی و فابریک و تفاوت قیمت آن‌ها خواهیم پرداخت. اگر جزو علاقه‌مندان به حوزه آهن و فولاد هستید و تمایل دارید اطلاعات بیشتری در این خصوص به دست آورید می‌توانید سری به صفحه راهنمای خرید آهن و فولاد آهنگر بزنید.
اگر جزو علاقه‌مندان به حوزه آهن و فولاد هستید و تمایل دارید اطلاعات بیشتری در این خصوص به دست آورید می‌توانید سری به صفحه راهنمای خرید آهن و فولاد آهنگر بزنید.
چکر پلیت چیست و چگونه تولید میشود؟
در این بخش می‌خواهیم به معرفی ورق آجدار و انواع آن بپردازیم. ورق آجدار یکی از مهم‌ترین ورقهای فولادی تولیدشده به روش نورد گرم بوده که به دلیل ایجاد اصطکاک بالا معمولاً در سطوح شیب‌دار و یا نزدیک پرتگاه‌ها به کار می‌رود. ورق آجدار اغلب از ورقهای فولادی st37 تولید میشود. همچنین می‌توان این ورقها را از فولادst52-3 و st44-2 و حتی از جنس آلومینیوم، استیل ضدزنگ و یا استیل هم تولید کرد.
روی سطح ورقهای آجدار طرح‌هایی مانند عدسی، لوزی و بادامی‌شکل به‌صورت برآمدگی وجود دارند. همین برآمدگیها هستند که با ایجاد اصطکاک از لغزندگی روی این سطوح جلوگیری می‌کنند.
مراحل تولید چکر پلیت
برای ساخت ورقهای آجدار ابتدا شمش‌های فولادی در کوره‌های ذوب تا دمای مشخصی گرم شده و سپس در مرحله پوسته‌زدایی سطح مقطع شمش‌ها کاهش یافته و طولشان افزایش می‌یابد. در گام بعدی شمش‌ها را از قفسه‌های نورد عبور می‌دهند تا به ضخامت ۱۰-۱٫۵ میلی‌متر برسند. در پایان نیز ورقها را آجدار کرده و برای فروش به بازار عرضه می‌کنند.
با انواع ورق آجدار آشنا شوید
همان‌طور که گفته شد ورقهای آجدار میتوانند در جنسها و شکلهای مختلفی تولید شوند و بر همین اساس طبقهبندی میگردند. اگر شما نیز در پروژه خود به این ورقها احتیاج دارید بهتر است از این طبقهبندی اطلاع داشته باشید.
انواع چکر پلیت از نظر جنس:
1. ورق آجدار آهنی
این نوع از ورق آجدار نسبت به دیگر انواع آن قیمت پایین‌تری داشته و از فولاد آلیاژی st37 برای تولید آن استفاده می‌گردد.
2. ورق آجدار استیل
این ورق از گران‌ترین ورقهای آجدار موجود در بازار است. ورقهای آجدار استیل مقاومت بالایی در برابر حرارت، خوردگی، محیط قلیایی و زنگ‌زدگی داشته و طول عمر طولانی دارند.
3. ورق آجدار گالوانیزه
ورق آجدار گالوانیزه از فولاد کم‌کربن همراه با روکشی از روی تولیدشده و در برابر خوردگی بسیار مقاوم است.
4. ورق آجدار آلومینیوم
این نوع ورق از وزن سبک‌تر و انعطاف بیشتری نسبت به دیگر انواع ورقهای آجدار برخوردار است. ورق آجدار آلومینیومی به دو صورت رنگی و بدون رنگ تولید و به اشکال رول و شیت در بازار عرضه می‌شوند.
انواع ورق آجدار از نظر شکل ظاهری:
- ورق آجدار شطرنجی
- ورق آجدار بادامی
- ورق آجدار لوزی
- ورق آجدار عدسی
- ورق آجدار قطره‌ای
- ورق آجدار الماسی
انواع چکر پلیت موجود در این دسته‌بندی، کاربردهای متفاوتی دارند. برای مثال ورق آجدار گل بادامی در سطوحی مورد استفاده بوده که دارای اصطکاک کمی باشند. درواقع با استفاده از این نوع ورق آجدار از سر خوردن افراد جلوگیری میشود.
انواع چکر پلیت ازلحاظ روش تولید:
- ورق آجدار فابریک
- ورق آجدار پرسی
تفاوت ورق آجدار پرسی و ورق آجدار فابریک در چیست؟
یک تفاوت ورق پرسی و فابریک در سطح پشت ورقها است. برای تولید ورق آجدار به روش فابریک یک لایه از آج به ورق اضافه میشود؛ بنابراین بدیهی است که پشت این ورق، سطحی صاف خواهد بود.
اما ورق پرسی ورق سادهای بوده که برآمدگیها و چالههایی بر روی آن با دستگاههای مخصوص حک میشود؛ بنابراین عکس طرح برآمدگیهای سطح روی ورق در پشت ورق نقش خواهد بست.
وزن یکی دیگر از تفاوت‌های ورق آجدار پرسی و فابریک محسوب میشود. ورق آجدار فابریک وزن بالاتری نسبت به ورقهای آجدار پرسی داشته زیرا آج بر روی ورق به‌صورت یک لایه جداگانه قرار می‌گیرد.
آیا مزایای چکرپلیت را می‌دانید؟
از مهم‌ترین مزایای چکرپلیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد اصطکاک بالا در سطوح لغزنده
- برخورداری از سطوحی شفاف و روشن
- امکان استفاده برای کاربردهای تزئینی
- جوش‌پذیری بالا
- انعطاف‌پذیری بالا
- قابلیت حمل آسان به دلیل وزن کم
- مقاومت بالا
ورق آجدار در کجا کاربرد دارد؟
چکر پلیت را می‌توان در موارد زیر به کار برد:
- استفاده به‌عنوان کف‌پوش در زمین‌های در حال ساخت
- ساخت حفاظ برای مناطق نظامی، امنیتی، پادگان‌ها و زندان‌ها
- استفاده در ساخت سقف و دیواره‌های آسانسور
- ساخت پله‌های اضطراری
- استفاده برای ساخت ایستگاه اتوبوس
- ساخت پل‌های عابر پیاده
- ساخت پله‌های اضطراری
- ساخت حفاظ‌های صنعتی
- ساخت ماشین‌آلات صنعتی برای کارخانه‌ها
- ساخت لوازم‌خانگی
- ساخت کف کامیون‌ها، وانت‌بارها و آمبولانس‌ها
- ساخت درب منازل و پارکینگ
ابعاد و وزن مخصوص چکر پلیت چقدر است؟
ورقهای آجدار هم به‌صورت رول و هم به‌صورت فابریک تولیدشده و عموماً به‌صورت شیت‌های مستطیل‌شکل به فروش می‌رسند. در بازار به ورق آجدار شیت و رولی، ورق چکر پلیت نیز می‌گویند. این محصول معمولاً با ضخامت 1.5 تا 10 میلی‌متر و با ابعاد ۱*۲، ۱٫۵*۶ و ۲*۶ تولید میشود. وزن هر مترمربع از این ورقها بر اساس ضخامت و جنس و نحوه آج زنی تعیین می‌گردد. همچنین وزن این ورق به شکل آج آن نیز بستگی دارد. برجستگی‌های ایجادشده حدود 2 درصد به وزن ورق می‌افزایند.
وزن ورق آجدار با ضرب ضخامت (میلی‌متر)، عرض (میلی‌متر) و طول ورق (میلی‌متر) در جرم وزنی (7.86 کیلوگرم) به دست می‌آید:
(طول * عرض * ضخامت * ۷.۸۶) =محاسبه وزن ورق آجدار (کیلوگرم)
جدول وزن مخصوص چکر پلیت (ورق آجدار) را در زیر می‌بینید:
|
وزن و ابعاد ورقهای آجدار موجود در بازار
|
|
ردیف
|
طول (میلی‌متر)
|
عرض (میلی‌متر)
|
ضخامت (میلی‌متر)
|
وزن (کیلوگرم)
|
|
1
|
2000
|
1000
|
1.5
|
24
|
|
2
|
2000
|
1000
|
2
|
32
|
|
3
|
2000
|
1000
|
3
|
48
|
|
4
|
6000
|
1500
|
6
|
432
|
|
5
|
6000
|
1500
|
8
|
576
|
|
6
|
6000
|
1500
|
10
|
720
|
|
7
|
6000
|
2000
|
8
|
768
|
تفاوت قیمت ورق آجدار پرسی و فابریک چقدر است؟
خرید ورق آجدار در بازار به‌صورت رولی یا شیت صورت می‌گیرد. البته قیمت نهایی ورق آجدار برحسب کیلوگرم اعلام میشود. وزن هر مترمربع از رول یا شیت ورق آجدار می‌تواند برحسب جنس، ضخامت و روش تولید متفاوت باشد. همچنین قیمت ورق آجدار به عواملی چون میزان عرضه توسط تولیدکنندگان داخلی و بازرگانان، ضخامت، پرسی یا فابریک بودن آن نیز بستگی دارد.
اگر بخواهیم فهرستی در مورد قیمت ورق آجدار به ترتیب از گران‌ترین به ارزان‌ترین بر اساس جنس آن بیان کنیم، فهرست پایین را خواهیم داشت:
- ورق آجدار استنلس استیل
- ورق آجدار آلومینیوم
- ورق آجدار گالوانیزه
- ورق آجدار آهنی
و در دسته‌بندی دیگر بر اساس نوع آج به ترتیب زیر خواهد بود:
- ورق آجدار فابریک
- ورق آجدار پرسی
در مورد تفاوت قیمت ورق آجدار پرسی و فابریک نیز باید گفت که معمولاً به دلیل وزن کمتر، قیمت ورقهای آجدار پرسی از نوع فابریک مقرونبهصرفه تر است.
حال که می‌دانید چکر پلیت چیست، با در نظر گرفتن نکات بالا، هنگام خرید چکر پلیت دقت نمایید که ظاهر آن زنگ‌زدگی یا حالت پوسته‌پوسته نداشته باشد. البته نوع وارداتی آن مثل ورق آجدار روسی یا ورق آجدار چینی به جهت شرایط حمل و دپو در انبارهای روباز، ممکن است اصطلاحاً کمی زرد باشد.