پروفیل زد چیست و چه کاربردی دارد؟+ مزایای پروفیل Z

در صنایع مختلف نیاز به اشکال مختلفی از مقاطع فولادی وجود دارد. به عنوان مثال انواع پروفیل بر اساس شکلشان کاربردهای متفاوتی دارند. پروفیل Z یکی از انواع پروفیل‌های باز است که در حال حاضر کاربرد فراوانی در ساختمان‌سازی و دیگر صنایع دارد. پروفیل زد به نام‌های «Z-bar» و «پروفیل با پوشش ضد رطوبت» نیز معروف است. در این مشخصات پروفیل Z را به شما معرفی می‌کنیم.

آیا تاریخچه استفاده از پروفیل Z را می‌دانید؟

تاریخچه استفاده از پروفیل زد به زمانی بازمی‌گردد که مهندسان خواستند در ساخت ساختمان‌های صنعتی، سقف را به‌صورت بخش‌های مجزا طراحی و سپس به هم متصل نمایند.

همین موقع بود که برای اتصال این اجزا، به قطعاتی نیاز پیدا کردند که توانایی باربری بالایی داشته و شکل آن به نحوی باشد که بتواند 2 بخش را به یکدیگر متصل کند. به‌این‌ترتیب بود که پروفیل‌های Z برای اولین بار طراحی و تولید شدند.

پروفیل زد نوعی پروفیل باز است که توانایی تحمل بار بالایی داشته و به دلیل شکل ظاهری‌اش می‌تواند اجزای گوناگون را در سازه‌های مختلف به یکدیگر متصل کند.

فرآیند تولید پروفیل زد به چه صورت است؟

اغلب پروفیل Z را از طریق شکل‌دهی انواع ورق تولید می‌کنند. اگر قرار باشد از ورق سیاه برای تولید پروفیل Z استفاده کنند، حتماً باید پس از تولید آن را به روش گالوانیزه گرم پوشش‌دهی کنند. البته به خاطر داشته باشید که تولید پروفیل Z تنها از ورق‌های سیاه با ضخامت پایین امکان‌پذیر است. در برخی موارد نیز پروفیل Z را به‌طور مستقیم از ورق‌های گالوانیزه تولید می‌کنند.

طبق استاندارد، پروفیل‌های Z را می‌توان به روش نورد سرد و با استفاده از ورق‌های زیر تولید کرد:

1. ورق گرم نورد دیده مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 3694

2. ورق روغنی نوردیده طبق استاندارد ملی ایران به شماره 5722

نوع ورق استفاده شده در تعیین قیمت پروفیل موثر است. در اولین مرحله باید با استفاده از دستگاه‌های کلاف بازکن کویل‌های ورق را وارد خط تولید پروفیل Z کرد. سپس با در نظر گرفتن سایز پروفیل موردنیاز، ورق‌ها برش داده می‌شوند. در مرحله بعد با استفاده از دستگاه کلاف جمع کن، نوارهای برش‌کاری شده را جمع کرده و آماده ورود به بخش پرس‌کاری می‌شوند. در مرحله بعد نیز پروفیل‌های زد با استفاده از دستگاه‌های پرس بریکت و رول فرمینگ شکل‌دهی و تولید می‌شود. درنهایت نیز پروفیل‌های زد در طول‌های 6 متری برش داده و آن‌ها را برای عرضه در بازار بسته‌بندی می‌کنند.

با استانداردهای پروفیل زد آشنا شوید:

تولید مقاطع فولادی در کشورهای مختلف جهان بر اساس استانداردهای متفاوتی صورت می‌گیرد. پروفیل Z در ایران مطابق با استاندارد ملی با شماره 7335 تولید می‌شود و مشخصات پروفیل‌های تولیدشده مطابق با مقادیر جدول اشتال خواهد بود. استاندارد 7335 مطابق با استاندارد اروپایی و تحت عنوان پروفیل‌های فولادی پروفیل سرد شکل داده شده Z در سال 1382 تصویب شد.

مزایای پروفیل z چیست؟

مشخصات پروفیل Z بسیار گسترده بوده و به همین دلیل دارای مزایای بسیاری ازجمله موارد زیر است:

1. ظرفیت بار بالا

2. کاهش وزن کلی اسکلت‌ فلزی

3. کیفیت پایدار

4. امکان تولید سفارشی با توجه به نیاز مشتری

5. نصب آسان به دلیل علامت‌گذاری‌های صورت گرفته بر اساس طرح سازه

کاربردهای پروفیل z چیست؟

پروفیل‌های z با توجه به مزایای بسیارشان، کاربرد فراوانی دارند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. پوشش سقف سالن‌های بزرگ مانند سالن‌های ورزشی، کارگاه‌ها، پارکینگ‌ها، سوله‌ها و انبارها

 2. ساخت ستون‌های مقاطع مرکب

3. ساخت چارچوب پنجره و درب‌های چوبی و ام دی اف

4. ساخت ایستگاه‌های سوخت‌رسانی، ایستگاه‌های اتوبوس و ترن

5. تقویت سازه‌های فلزی

6. استفاده در ریل‌ها

7. پشتیبانی باربرهای فلزی

8. پشتیبانی لوله‌گذاری

9. تقویت تیرها

10. اتصال سازه‌های اسکلت فلزی

پروفیل Z انواع متوعی ندارد و تنها در سایزهای مختلف در بازار موجودند. ارتفاع یا اندازه جان پروفیل که مابین دو لبه قرار دارد معیار تعیین سایز پروفیل است. در نقشه‌های ساختمانی نیز در محل‌هایی که باید پروفیل زد به‌کاررفته از حرف انگلیسی Z در کنار ارتفاع آن به‌صورت Z18، پروفیل Z20 و پروفیل Z22 استفاده می‌شود.

مشخصات پروفیل Z چیست؟

سایز، ضخامت و وزن جزو مشخصات مهم پروفیل زد محسوب می‌شود که در ادامه به هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.

پروفیل Z در چه سایزهایی تولید می‌شود؟

پروفیل‌های زد مطابق با درخواست مشتریان در ابعاد و ضخامت‌های متفاوتی تولید می‌شوند. اگر لبه‌های پروفیل زد را بال در نظر گرفته و مابین آن را جان پروفیل در نظر بگیریم، پشت تا پشت دو بال که برابر با اندازه جان خواهد شد را «سایز پروفیل» می‌نامند.

تولید ضخامت‌های 2 تا 5 میلی‌متر و ارتفاع 14 تا 30 سانتی‌متر با طول 6 متر برای پروفیل زد ممکن است. معمولاً لبه‌های پروفیل Z نیز در اندازه 2.5 در 5 سانتی‌متر تولید می‌شوند. البته پروفیل‌های وارداتی دارای لبه‌هایی با اندازه 3 در 5 یا 4 در 5 نیز هستند.

ميزان شعاع خمش لبه‌های بيروني بر اساس ضخامت ورق تعیین می‌شود. اگر ضخامت ورق بیش از 3 میلی‌متر باشد، شعاع خمش باید کمتر از 2.5 برابر ضخامت ورق در نظر گرفته شود. همچنین برای ضخامت ورق کمتر از 3 میلی‌متر شعاع خمشی کمتر از 2 برابر ضخامت ورق مورد پذیرش خواهد بود. در شکل زیر شعاع خمش با حرف انگلیسی R نمایش داده شده است.

جدول وزن پروفیل زد

وزن پروفیل‌های Z به سایز و ضخامت پروفیل بستگی دارد. در جدول زیر وزن برخی از سایزهای پروفیل با ضخامت مشخص آورده شده است:

محاسبه وزن پروفیل زد

محاسبه وزن پروفیل زد نیز همانند هر مقطع فولادی دیگری دارای یک فرمول است که در تصویر زیر شکل فرمول محاسبه وزن پروفیل زد آورده شده است:

قیمت پروفیل Z

قیمت پروفیل Z به ضخامت، ارتفاع و ورق مورد استفاده در تولید آن بستگی دارد. درنهایت قیمت پروفیل Z در مقابل بسیاری از پروفیل‌های دیگر مقرون‌به‌صرفه‌ است و در مواردی که به‌کارگیری از آن مجاز باشد استفاده از این محصول توصیه می‌شود.

کدام کارخانه ها پروفیل زد تولید می کنند؟

در حال حاضر کارخانه‌های زیادی در ایران به تولید پروفیل زد مشغول‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. پروفیل زد آسیا

2. صنعت کرن

3. سریر صنعت امیر

بسته بندی پروفیل زد چگونه است؟

بسته‌بندی پروفیل Z با تسمه‌های فولادي صورت گرفته و باید روي هر يك از شاخه‌هایش نشان تجاری تولیدکننده و شناسه پروفيل وجود داشته باشد. برای این کاربر روی هر بندیل باید حداقل 2 پلاك مقاوم و بادوام حاوی اطلاعاتی مانند شماره بسته، شناسه پروفيل، وزن بسته برحسب كيلوگرم، نشان تأیید كنترل كيفيت و نام يا نشان تجارتي تولیدکننده نصب شود.

پروفیل زد و  وزن زد یکی از مواردی است که احتمالاً شما به‌عنوان یک مهندس ساخت‌وساز کم‌وبیش تاکنون با آن سروکار داشته‌اید و از این‌ پس نیز به آن احتیاج پیدا خواهید کرد؛ بنابراین آگاهی از مشخصات پروفیل Z و اینکه پروفیل زد چیست برای شما ضروری خواهد بود.