ورق سیاه یکی از پرفروش‌ترین محصولات فولادی است که نه تنها خود کاربردهای گسترده‌ای در صنعت و ساختمان‌سازی دارد، بلکه محصولات آن مانند قوطی پروفیل، لوله و ورق گالوانیزه نیز کاربردهای زیادی داشته و از محبوب‌ترین مقاطع فولادی هستند. البته محصولات ورق سیاه گستردگی بیشتری دارد، اما در این مقاله تنها به محصولاتی پرداخته‌شده که مصارف ساختمانی دارند.
قوطی پروفیل، مهم‌ترین محصول ورق سیاه
یکی از مهم‌ترین پارامترهای اثرگذار در هزینه تمام‌شده یک ساختمان، قیمت پروفیل است. چرا که پیدا کردن سازه‌ای که در آن پروفیل به کار نرفته، تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد. از درب و پنجره گرفته تا تأسیسات ساختمان، با استفاده از قوطی پروفیل ساخته می‌شوند.
قوطی پروفیل یکی از متنوع‌ترین محصولات فولادی به لحاظ جنس و شکل است و از نظر ظاهری، به 2 نوع بسته و باز تقسیم می‌شود. به پروفیل بسته، اصطلاحاً قوطی نیز می‌گویند. در ادامه، با مهم‌ترین انواع قوطی پروفیل، کاربردها و نحوه تولید هر کدام آشنا می‌شوید:
پروفیل مربعی و مستطیلی:
پرکاربردترین نوع پروفیل، نوع مربعی و مستطیلی آن است که به صورت بسته ساخته می‌شود. برای تولید این نوع پروفیل، ورق سیاه را به وسیله دستگاه پرس با زاویه موردنظر خم کرده و لبه‌های آن را به یکدیگر نزدیک می‌کنند. در مرحله آخر لبه‌ها به یکدیگر جوش داده می‌شوند و پروفیل برش می‌خورد.
قوطی‌های فولادی در ضخامت‌ها و ابعاد متنوعی تولید می‌شوند و علاوه بر صنعت، در ساختمان‌سازی نیز کاربرد دارند. ساخت ستون، نرده، درب و پنجره، تأسیسات داخلی و سقف شیروانی، از جمله کاربردهای قوطی به شمار می‌رود.
پروفیل فرانسوی
پروفیل فرانسوی از جمله پروفیل‌های باز است که برای ساخت آن، ورق سیاه را پس از نواربری، توسط دستگاه رول فرمینگ به شکل موردنظر درمی‌آورند. عمده کاربرد پروفیل فرانسوی، ساخت چارچوب درب و پنجره است.
پروفیل لنگه دری
پروفیل لنگه دری در دسته پروفیل‌های بسته قرار می‌گیرد و شکلی شبیه به پروفیل مربعی دارد، با این تفاوت که ممکن است 1 یا 2 گوشه آن کشیده‌تر باشد. همان‌طور که از نام آن مشخص است، از پروفیل لنگه دری نیز در ساخت درب و پنجره استفاده می‌کنند.
پروفیل Z
پروفیل Z نیز در دسته پروفیل‌های باز قرار دارد و نام‌گذاری این پروفیل بر اساس شکل ظاهری آن انجام شده است. برای ساخت پروفیل زد، ورق سیاه یا روغنی را بر اساس شکل موردنظر برش زده و سپس لبه‌های آن را در جهات مخالف، خم می‌کنند. پروفیل Z در ساخت سوله، انبار، پارکینگ، سالن ورزشی و سقف‌های شیب‌دار کاربرد دارد.
کارخانه‌های کیان پرشیا، فولاد گستر حداد، لوله و پروفیل صابری، نورد لوله یاران و ... از جمله مهم‌ترین تولیدکنندگان قوطی پروفیل در ایران هستند که اکثر آنها علاوه بر پروفیل، لوله نیز تولید می‌کنند، چرا که روش تولید این 2 مقطع فولادی شباهت زیادی با یکدیگر دارد.
لوله فولادی درزدار چه کاربردی در ساختمان‌سازی دارد؟
بعد از قوطی پروفیل، احتمالاً لوله درزدار بیشترین کاربرد را در ساختمان‌سازی دارد. روش ساخت انواع لوله درزدار تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد، اما کیفیت روش تولید، ضخامت و قطر لوله، تعیین‌کننده کاربرد و قیمت لوله است. با انواع لوله فولادی درزدار، در ادامه آشنا می‌شوید:
لوله سیاه:
برای تولید لوله سیاه، ابتدا ورق سیاه را به صورت نوار برش می‌زنند و سپس با استفاده از دستگاه رول فرمینگ، سطح مقطع ورق را به شکل حرف C درمی‌آورند. در انتها، هم‌زمان با چسباندن لبه‌ها به یکدیگر، روی آنها جوشکاری انجام می‌دهند. از این لوله در لوله‌کشی گاز ساختمان و به عنوان محافظ برای کابل‌های برق تأسیساتی، استفاده می‌شود.
لوله داربستی:
این نوع لوله بیشتر در زمان ساخت کاربرد دارد و از آن به عنوان یک سازه موقت برای دسترسی به قسمت‌های مرتفع سازه مثل نما، استفاده می‌شود. لوله داربستی به همان روش لوله سیاه ساخته می‌شود و ظاهری شبیه به آن دارد، اما با این تفاوت که دقت جوشکاری در ساخت آن کمتر بوده و تنها در ضخامت‌های 2 و 2.5 متر تولید می‌شود. همچنین لوله داربستی را تنها در سایز 48.3 به بازار عرضه می‌کنند.
لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه در حقیقت همان لوله سیاه است که از طریق غوطه‌وری در حمام مذاب، یک‌لایه از فلز روی را به آن اضافه کرده‌اند. لوله گالوانیزه همانند لوله سیاه در سایزها و ضخامت‌های متنوعی تولید می‌شود و از آن برای لوله‌کشی آب ساختمان استفاده می‌کنند.
با کاربرد ورق گالوانیزه در ساختمان‌سازی آشنا شوید
مصرف ورق گالوانیزه و انواع ورق سرد مثل ورق روغنی، ورق کششی و ... به مراتب از مصرف لوله و قوطی بیشتر است، چرا که این ورق‌های فولادی جدای از ساختمان‌سازی، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. ورق‌های سرد محصول مستقیم ورق سیاه هستند که ظاهر و مشخصات فیزیکی آنها، بهینه‌سازی شده است.
خود ورق سیاه نیز به‌تنهایی کاربردهای گسترده‌ای در ساختمان‌سازی دارد و بدون آن اتصال تیر به ستون تقریباً غیرممکن است. ورق گالوانیزه از طریق اضافه کردن یک‌لایه روی به ورق سیاه تولید می‌شود. اضافه کردن این لایه یا در دمای بالا و از طریق غوطه‌وری ورق سیاه در حمام روی مذاب انجام می‌شود یا برای تولید ورق گالوانیزه، از فرایند الکترولیز استفاده می‌کنند. این فرایند، در دمای اتاق انجام می‌شود.
ورق گالوانیزه در ساخت سقف عرشه فولادی و سقف شیروانی، کاربرد زیادی دارد. برای این دو کاربرد، روی ورق گالوانیزه خم‌کاری انجام می‌شود تا به صورت سینوسی در بیاید. هنگام خرید ورق سینوسی یا شادولاین، از فروشنده بپرسید که عرض اعلام شده عرض ورق فابریک است یا عرض نهایی، چرا که این عدد در محاسبات شما بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
در این مقاله، با یکی از تأثیرگذارترین محصولات میانی فولاد در ساختمان‌سازی یعنی ورق سیاه و محصولات آن آشنا شدید. ورق سیاه، انواع قوطی پروفیل و لوله درزدار را می‌توانید از آهنگر تهیه کنید. قبل از خرید نیز می‌توانید انواع مختلف این محصولات را با یکدیگر مقایسه کرده و از طریق تماس با کارشناسان آهنگر، مشاوره تلفنی دریافت کنید.