از لوله‌های مختلف برای انتقال سیالات و مایعات مثل آب، نفت و گاز در مسافت‌های دور و نزدیک استفاده می‌شود. لوله‌ها دارای انواع مختلفی هستند و هرکدام برای کاربرد خاصی تولید شده‌اند؛ برخی از این لوله‌ها قادر به تحمل حرارت نیستند و ممکن است استفاده از آن‌ها برای انتقال مایعات دارای حرارت بالا، خسارات زیادی را به پروژه تحمیل کند؛ در همین بین باهدف رفع این مشکل، آزمایشات بسیاری روی لوله‌ها صورت می گیرد و آلیاژهای مختلفی را به لوله اضافه می کنند تا سرانجام لوله‌ای تولید شود که قابلیت تحمل حرارت و حتی آتش را دارد و این لوله را آتشخوار می نامند. اما این موضوع که آلیاژ لوله آتشخوار چیست و استانداردهای لوله آتشخوار به چه انواعی تقسیم می‌شود را می‌توانید به صورت تخصصی به همراه مشخصات لوله آتشخوار دیگ بخار، در این متن بررسی کنید:
آیا میدانید آلیاژ لوله آتشخوار چیست؟
لوله‌های آتشخوار از نوعی آلیاژ خاص تولید شده‌اند؛ همان‌طور که از نام این لوله پیداست، از آن برای انتقال مایعات با حرارت خیلی بالا و گازهای پرفشار استفاده می‌شود. به یاد داشته باشید که برای اینکه آهن را به فولاد تبدیل کنند، آن را با چندین آلیاژ ترکیب می‌کنند و اگر مقدار این آلیاژها به‌اندازه نباشد، می‌تواند به صورت کامل خواص فیزیکی و شیمیایی آن مقطع را تغییر دهد. بنابراین با ترکیب کردن کمی کربن و آهن به مقدار لازم، استحکام و شکل پذیری خوبی به لوله افزوده می‌شود. مهم‌ترین آلیاژهای لوله آتشخوار نیز دارای 17/0 تا 2/0 کربن به همراه آهن است که پس از اضافه کردن فلز منگنز به آن، در برابر حرارت بسیار بالا مقاوم می‌شود. کربن نوعی آلیاژ نرم است که با اضافه شدن به هر نوع فولاد یا آهن، به آن مقطع انعطاف، شکل پذیری و سختی بالایی می‌دهد.
اگر بخواهیم از ویژگی ها و مشخصات لوله آتشخوار نام ببریم باید بگوییم، مقدار تحمل حرارت این نوع لوله تا 340 درجه سانتی‌گراد بوده و مقدار تحمل فشار مایع در لوله‌هایی با قطر 64 میلی‌متر و بیشتر، حدود 32 اتمسفر و در مورد لوله هایی با قطر کمتر از قطر 64 میلی متر، حدود 80 اتمسفر است.
اگر قصد دارید لوله آتشخوار را جوشکاری کنید، توجه داشته باشید که با توجه به آلیاژهایی که در این لوله وجود دارد، می‌بایست 15 دقیقه عملیات جوشکاری را با دمای ۵۲۰ تا ۶۰۰ درجه روی آن انجام دهید تا از بروز هرگونه نشتی جلوگیری شود. در این لوله هم مانند تمامی دیگر مقاطع فولادی استانداردهایی مورد توجه قرار گرفته است که در ادامه به صورت کامل این موضوع را مورد بحث قرار خواهیم داد.
کاربرد لوله آتشخوار چیست؟
همان‌طور که کمی قبل‌تر هم گفتیم، از لوله‌های آتشخوار برای انتقال مایعات با حرارت و فشار بالا استفاده می‌شود؛ بنابراین بیشترین صنایعی که در آن از این لوله استفاده می‌شود شامل: دیگ بخار، پالایشگاه‌ها، لوله‌کشی پردازش و ایستگاه‌های فشرده‌سازی است. در ادامه شما را با چندین نمونه دیگر از کاربردهای لوله آتشخوار آشنا خواهیم کرد:
• صنایع شیمیایی
• نیروگاه‌های هسته‌ای
• صنایع نفت و گاز
• تحقیقات دانشگاهی
• صنعت دفاع و توسعه برای تولید انواع اسلحه
• صنایع کاغذسازی
• صنایع پتروشیمی، کشتی‌سازی و نفت و گاز
• انواع مبدل‌های حرارتی
• دیگ‌های بخار با فشار کم و متوسط
• موتورهای دیزل و صنایع ساختمانی
• خط لوله حمل و نقل مایعات و گازهای با فشار و حرارت بالا
استاندارد لوله آتشخوار
هر مقطع فولادی، مخصوصاً لوله، تحت استانداردهای متفاوت و خاصی تولید می‌شود؛ استانداردهای لوله آتشخوار نیز عبارت‌اند از:
• ASTM A 269
• EN 10216-5
• SEW 470
• PED 97/23 / EC
• AD 2000
• NACE MR0175
• DIN17175
در مقاله «جدول استاندارد لوله های فولادی» می توانید با تعداد بیشتری از استانداردهای ساخت لوله آتشخوار، آشنا شوید.
مشخصات بهترین لوله آتشخوار چیست؟
لوله آتشخوار باکیفیت، اگر تمامی پارامترهای مدنظر برای استفاده در صنایع یا دستگاه‌ها را داشته باشد، می‌تواند کیفیت تمام پروژه را تضمین کرده و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند، بنابراین برای اطمینان از کیفیت لوله آتشخوار موارد زیر را در نظر بگیرید:
1. قابلیت انعطافپذیری
2. ضدزنگ بودن
3. بدون درز بودن لوله آتشخوار
4. میزان صحیح ترکیب کربن و منگنز
5. تطابق ضخامت با میزان تحمل فشار و حرارت
قابلیت انعطافپذیری
مهم‌ترین ویژگی مورد توجه در لوله‌های آتشخوار ، قابلیت انعطافپذیری آن‌ها است. چراکه در برخی شرایط لازم است که روی لوله‌های آتشخوار عملیات خمکاری صورت بگیرد؛ علاوه بر آن به دلیل کاربرد آن در سیالات داغ و با حرارت، باید قابلیت منقبض و منبسط شدن را داشته باشد تا از ترکیدگی آن جلوگیری شود.
ضدزنگ بودن
اگر لوله آتشخوار قابلیت ضدزنگ بودن را نداشته باشد و به صورت مداوم از آن مایعات در دماهای متفاوت عبور کند، ممکن است در طولانی مدت دچار زنگ‌زدگی شود. این اتفاق بیشتر در قسمت‌هایی که لوله‌ها به هم متصل شده‌اند، اتفاق می‌افتد.
بدون درز بودن لوله آتشخوار
بهترین نوع لوله آتشخوار، نوع بدون درز آن است. لوله‌های بدون درز، به دلیل نبودن هیچ نوع شیار یا درز در سطح لوله، احتمال نشتی و میزان نشتی را نسبت به لوله‌های درزدار به شدت کاهش می‌دهند. بهترین نوع لوله بدون درز در دسته لوله‌های فولادی، مانیسمان است. برای اینکه بدانید لوله مانیسمان چیست، روی لینک مربوطه کلیک کنید تا با تمامی پارامترهای آن آشنا شوید. همچنین توجه داشته باشید که هنگام اتصال لوله‌های آتشخوار به یکدیگر مخصوصاً در اتصال سر به سر، هیچ نوع درزی باقی نماند و پیش از هر اقدامی از قیمت لوله مانیسمان نیز مطلع باشید تا با چالش‌های پیش بینی نشده هنگام استارت پروژه مواجه نشوید.
میزان صحیح کربن و منگنز
همان‌طور که در ابتدای این مقاله هم گفتیم، ترکیب نادرست میزان کربن و منگنز یا هر عنصر دیگری با آهن، ممکن است خواص آن را تغییر دهد؛ بنابراین ترکیب نادرست این 2 آلیاژ در لوله آتشخوار ممکن است هنگام به کاربردن لوله، باعث شکستن و ترکیدگی آن شود.
تطابق ضخامت با میزان تحمل فشار و حرارت
دلیل وجود ضخامت‌های مختلف در این لوله، متفاوت بودن نوع سیالات برای انتقال است؛ هر نوع سایز و ضخامت لوله آتشخوار، برای یک نوع مایع تولید شده است. بنابراین با توجه به نوع مایع ضخامت آن را انتخاب کنید؛ به عنوان مثال برای انتقال مایعات با حرارت بالا، از لوله آتشخوار با ضخامت پایین استفاده نکنید.
ابعاد و سایزهای لوله آتشخوار به چه صورت است؟
لوله آتشخوار نیز مانند هر نوع لوله دیگری دارای سایزهای مختلف و وزن متفاوت است. پرمصرف‌ترین ابعاد و سایزهای لوله آتشخوار بر اساس اینچ عبارت است از:
• ۲۵.۴
• ۳۱.۸
• ۳۸
• ۴۴.۵
• ۵۰.۸
• ۵۷
• ۶۰.۳
• ۶۳.۵
• ۷۶.۱
برای اطلاع از وزن لوله در انواع مختلف نیز کافی است به جدول وزن و اشتال لوله سر بزنید. با بررسی این جدول به این نتیجه می‌رسید که هرچه وزن لوله بالاتر باشد به همان نسبت نیز قیمت لوله تغییر می کند.
چرا باید لوله آتشخوار را آزمایش کرد؟
مهم‌ترین اقدام قبل از خرید لوله آتشخوار یا هر مقطع فولادی دیگری، بررسی آزمایش‌های صورت گرفته روی آن مقطع است. به عنوان مثال با اطلاع از انواع آزمون لوله آتشخوار، می‌توانید اطمینان کنید که آیا لوله شما از تمامی تست‌ها عبور کرده یا نتیجه این آزمایش‌ها چه بوده است. شرایط آزمایش لوله آتشخوار عبارت است از:
• انجام آزمایشات دوام سنجی و عملیات حرارتی
• آزمایشات اشکال زدایی
• آزمایشات آندوسکوپی
• تست اندازه‌گیری ضخامت
• تست ضربه
• اندازه‌گیری دانه
• تست‌های مکانیکی
• تست هیدرو استاتیک
• تست تجزیه و تحلیل
برای تجربه هرچه بهتر هنگام خرید این لوله یا لوله‌های دیگر، مطلب راهنمای خرید لوله فولادی را به طور کامل مطالعه کنید.
با کمی بررسی دقیق‌تر در مطالب بالا درمی‌یابید که مهم‌ترین آلیاژ لوله آتشخوار ،کربن و منگنز است که با ترکیب این 2 آلیاژ با آهن، این لوله تولید می‌شود. بنابراین قیمت آهن یکی مواردی است که می‌تواند تأثیر به سزایی روی قیمت لوله آتشخوار داشته باشد. همچنین دریافتید که مهم‌ترین استانداردهای لوله آتشخوار دیگ بخار چیست؛ اگر شما هم تجربه جدیدی در این صنعت با لوله آتشخوار دارید، در قسمت دیدگاه با ما در میان بگذارید.