تولید لوله گالوانیزه، انقلابی در حرفه لوله‌کشی بود. تا پیش از آن، چالش همیشگی افرادی که به این حرفه اشتغال داشتند، رفع نشتی آن دسته از لوله‌های فولادی بود که به مرور زمان، فرسوده شده و پیشرفت زنگ‌زدگی، منجر به سوراخ شدن آن‌ها شده بود. اگر می‌خواهید بدانید که لوله گالوانیزه چیست، این مقاله را تا انتها بخوانید، چرا که در ادامه با کاربرد لوله گالوانیزه و انواع لوله گالوانیزه، آشنا خواهید شد.
1. لوله گالوانیزه چیست؟
لوله گالوانیزه در اصل همان لوله فولادی معمولی است که پوششی از جنس فلز روی دارد. لوله فولادی به 2 نوع درزدار و بدون درز یا مانیسمان تقسیم می‌شود.
نوع درزدار آن، همانند سایر پروفیل‌های ساختمانی از ورق سیاه st37 ساخته می‌شود و معمولاً از این نوع برای ساختن لوله گالوانیزه استفاده میکنند. البته ممکن است لوله گالوانیزه را از آهن سفید نیز بسازند که در این صورت، قیمت لوله گالوانیزه متفاوت خواهد بود. آهن سفید در اصل همان ورق گالوانیزه است که در صورت استفاده از نوع گالوالوم آن، قیمت لوله به دست آمده، بالا می‌رود.
به لوله ساخته‌شده از آهن سفید، «لوله گالوانیزه آهنی» می‌گویند که رنگی تیره و خاکستری دارد. لوله گالوانیزه شده نیز در بازار با نام «لوله گالوانیزه فولادی» شناخته می‌شود.
2. مهمترین ویژگی‌های لوله گالوانیزه چیست؟
لوله گالوانیزه دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که علاوه بر وجود گل‌های ناشی از فرایند گالوانیزاسیون، این موارد را نیز شامل می‌شود:
• طول استاندارد لوله گالوانیزه،6 متر، قطر آن 1.5 تا 6 اینچ و ضخامت آن بین 2 تا 5 میلی‌متر است.
• مقاومت بالای آن در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی ممکن است تا 50 سال به طول بیانجامد.
• پس‌ازاین که مدتی در مجاورت با رطوبت هوا قرار می‌گیرد، رنگ آن تیره می‌شود.
• قابل بازیافت است.
برای آشنایی با سایر انواع لوله‌های فولادی و ویژگی‌های آن‌ها، راهنمای خرید لوله فولادی را مطالعه کنید.
3. نحوه تولید لوله گالوانیزه چگونه است؟
فرایند گالوانیزه کردن معمولاً به 4 روش حرارتی، گالوانیلیک، پیش گالوانیزه و الکتروگالوانیزه انجام می‌شود که برای تولید لوله گالوانیزه، معمولاً از 2 روش گالوانیلیک یا الکتروگالوانیزه استفاده میکنند. به لوله گالوانیزه ساخته‌شده به روش اول، لوله گالوانیزه گرم و به لوله گالوانیزه تولید شده به روش دوم، لوله گالوانیزه گرم می‌گویند که روش تولید هر کدام از آن‌ها را در ادامه می‌خوانید:
روش تولید لوله گالوانیزه گرم:
در این روش روی لوله گالوانیزه، عملیات آنیل کردن یا حرارت دهی مجدد، انجام می‌شود. به این صورت که پس از تولید لوله سیاه، آن را از حمام روی مذاب عبور می‌دهند و در مرحله آخر برای افزایش استحکام پیوند روی و فولاد، لوله را حرارت می‌دهند.
روش تولید لوله گالوانیزه سرد:
برای تولید این نوع لوله، داخل یک محلول، نمک روی را ریخته و لوله فولادی را نیز داخل آن قرار می‌دهند. سپس داخل محلول جریان الکتریسیته برقرار شده و منجر به چسبیدن فلز روی به لوله فولادی می‌شود. ضخامت لایه روی در این روش کمتر است و به همین دلیل در صورت خراشیده شدن، لایه زیرین به سرعت زنگ می‌زند.
ضخامت لایه روی در لوله گالوانیزه گرم بین 40 تا 120 میکرون است و همین موضوع در کنار پیوند مستحکم روی و فولاد، باعث می‌شود که عمر مفید آن از لوله گالوانیزه سرد بیشتر و نزدیک 25 تا 30 سال باشد. افزایش لایه روی، وزن لوله را بالا می‌برد. از آنجایی که وزن لوله مهمترین عامل در تعیین قیمت آن است، پیش از انتخاب نوع لوله، حتماً جدول وزن لوله فولادی را مطالعه کنید.
4. لوله گالوانیزه بر اساس چه استانداردهایی ساخته می‌شود؟
معمولاً لوله گالوانیزه در کشور ما بر اساس استانداردهای ISIRI 3765 ایران، DIN 2441 آلمان و ASTM A153 آمریکا ساخته می‌شوند. بر اساس استاندارد ISIRI 3765 یا همان استاندارد ملی تولید لوله گالوانیزه، این لوله‌ها باید در سایز 1.5 تا 6 اینچ و ضخامت 2 تا 5.4 میلی‌متر تولید شوند. همچنین بر اساس همین استاندارد لوله فولادی، وزن هر شاخه آن‌ها باید بین 6.28 تا 131.4 کیلوگرم باشد.
5. موارد استفاده از لوله گالوانیزه را می‌دانید؟
مهمترین کاربرد لوله گالوانیزه، محافظت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی است و از ابتدا با این هدف آن را تولید کرده‌اند. چرا که لوله‌های درزدار معمولی در مجاورت آب دچار زنگ‌زدگی می‌شوند و این زنگ، با باکتری‌های موجود در آب ترکیب شده و بهداشت آن را به خطر می‌اندازد. لوله گالوانیزه بسته به روش تولید در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
• ساخت دکل‌های مخابراتی
• ساخت دکل‌های برق فشار قوی
• خودروسازی
6. کدام کارخانهها در ایران لوله گالوانیزه تولید میکنند؟
تعداد کارخانههای تولیدکننده لوله فولادی و لوله گالوانیزه استاندارد در ایران کم نیست و تقریباً در هر استان می‌توان چند تولیدکننده را برای این محصول پیدا کرد. لیست مهمترین کارخانههای تولیدکننده لوله گالوانیزه را در ادامه می‌بینید:
• لوله ساوه
• لوله و پروفیل سپنتا تهران
• درپاد تبریز
• نورد لوله یاران
این کارخانهها ممکن است انواع لوله‌های دیگر مانند لوله داربست را نیز تولید کنند. برای آشنایی بیشتر با این نوع لوله، مقاله «لوله داربست چیست» را مطالعه کنید.
امیدواریم با مطالعه این مقاله، پاسخ سؤال «لوله گالوانیزه چیست» را گرفته باشید. البته برای خرید این محصول تنها اطلاع از کاربرد لوله گالوانیزه و آشنایی با انواع لوله گالوانیزه کافی نیست و بایستی قیمت روز آهن آلات را نیز بررسی کنید.