وزن و کیفیت تولید انواع لوله های تولیدی کارخانه های فولاد کشور نسبت به هم متفاوت است لذا این امر باعث تفاوت در قیمت انواع لوله کارخانه ها نسبت به هم می شود. وزن لوله تأثیر مستقیمی در میزان قیمت تمام شده لوله دارد. وزن لوله های فلزی که سایز (قطر Diameter)، ضخامت (گوشت) و طول بزرگتری نسبت به سایر لوله های فولادی دارند مسلماً وزن بیشتری دارند.
از عوامل مهم و تأثیر گذار در وزن لوله ها، جنس آن می باشد به عنوان مثال وزن لوله های فولادی نسبت به لوله های آلومینیومی بیشتر است. همچنین وزن لوله مسی نسبت به وزن لوله فولادی بیشتر می باشد. این اختلاف وزن به خاطر اختلاف در وزن مخصوص آنها می باشد. معمولاً فروش لوله های صنعتی به صورت شاخه ای صورت می گیرد و با افزایش سایز لوله، وزن شاخه ای لوله نیز افزایش خواهد داشت.
نحوه محاسبه وزن لوله فولادی
از آنجایی که لوله های فولادی کاربرد وسیعی در صنعت و ساختمان سازی دارند، شناخت چگونگی روش محاسبه وزن آنها بسیار لازم و ضروری به نظر می رسد. در زیر به شرح چهار روش برای انجام محاسبه وزن لوله پرداخته می شود.
روش اول: در این روش با محاسبه مساحت مقطع لوله و طول لوله می توان وزن لوله را به دست آورد. برای به دست آوردن وزن هر شاخه لوله فولادی، از آنجایی که سطح مقطع لوله ها به شکل دایره است، بایستی مساحتِ سطح مقطع آن محاسبه شده (بر حسب متر) و در طول یک شاخه (6 یا 12 متر) و سپس در چگالی فولاد (7850 کیلوگرم بر متر)، ضرب گردد.
π/4(OD^2-id^2) = فرمول محاسبه مساحت مقطع لوله
در رابطه فوق:
= OD قطر بیرونی (خارجی) لوله بر حسب واحد متر (m)
= id قطر درونی (داخلی) لوله بر حسب واحد متر (m)
π = 3.14
7850 × 6 × (مساحت مقطع) = وزن یک شاخه لوله فولادی
مثال 1_ وزن شاخه 6 متری لوله فولادی با قطر 6 سانتی متر و با ضخامت 2 میلی متر به صورت زیر محاسبه می گردد:
π/4(0.060^2-0.056^2) ×6×7850=17.16Kg
روش دوم: در این روش با داشتن سایز، ضخامت و طول لوله می توان وزن شاخه ای لوله را محاسبه نمود. فرمول محاسبه وزن لوله با داشتن سایز، ضخامت و طول لوله در زیر ارائه شده است:
× 3.14 × 7850 طول لوله × ضخامت لوله × (ضخامت لوله - قطر بیرونی لوله) = وزن شاخه ای لوله بر حسب واحد کیلوگرم (Kg)
مثال 2_ وزن شاخه 6 متری لوله فولادی با قطر 6 سانتی متر و با ضخامت 2 میلی متر به صورت زیر محاسبه می گردد:
m0.060) = وزن شاخه ای لوله 6 سانت ضخامت 2 میل
× 3.14 × 7850 = 17.15 Kg m 6 × m 0.002 × (m 0.002-
روش سوم: جهت محاسبه وزن لوله (بر حسب کیلوگرم) روشی کارگاهی و سریع نیز موجود می باشد که به صورت زیر عبارت است از:
وزن شاخه ای لوله بر حسب واحد کیلوگرم (Kg)
1000 × 147 × ضخامت لوله × قطر بیرونی لوله =
مثال 3_ وزن شاخه 6 متری لوله فولادی با قطر 6 سانتی متر و با ضخامت 2 میلی متر به صورت زیر محاسبه می گردد:
وزن شاخه ای لوله بر حسب واحد کیلوگرم (Kg)
1000 = 17.64 Kg× 147 × m 0.002 × m0.060 =
روش چهارم: در این روش، لوله را فرضاً به صورت ورق در نظر گرفته سپس مانند روش محاسبه وزن ورق، وزن لوله محاسبه می گردد:
7850 × 6 × (مساحت مقطع) = وزن یک شاخه لوله فولادی
مثال 4_ وزن شاخه 6 متری لوله فولادی با قطر 6 سانتی متر و با ضخامت 2 میلی متر به صورت زیر محاسبه می گردد:
در این مثال ابتدا لوله را به صورت ورق در نظر گرفته سپس وزن آنرا محاسبه می نمائیم. با توجه به اطلاعات مسئله قطر لوله 6 سانتی متر و طول لوله 6 متر است و با تبدیل آن به ورق می توان این گونه نوشت:
2πr = محیط دایره = عرض ورق = قطر لوله
در رابطه فوقr=radius شعاع دایره یا نصف قطر لوله می باشد که به صورت زیر محاسبه می شود:
m = 0.1884 m 0.030 × 3.14 × 2
= 2 mm = 0.002 mضخامت ورق = ضخامت لوله
= 6 mطول ورق = طول لوله
با توجه به مقادیر فوق می توان داده ها را در فرمول قرار داده و وزن لوله را به صورت زیر محاسبه نمود:
7850 × طول ورق × (ضخامت ورق × عرض ورق) =
= 17.74 Kg 7850 × 6 m × (0.002 m × 0.1884 m)=